Ma’ruzalar matni toshkent– 2018 so‘z boshi



Download 385,27 Kb.
bet44/173
Sana29.12.2021
Hajmi385,27 Kb.
#135759
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   173
Bog'liq
Ma’ruzalar matni toshkent– 2018 so‘z boshi (1)

1. Monizm Dunyoning vujudga kelishi, mavjuddigi va o‘zgarishi negizida qanday

mohiyat, qanday asos borligini falsafiy talqin etishda monizm dualizm va plyuralizmdan fark kiladi.

Monizmning tarixiy shakllari sifatida materializm va idealizm alohida o‘ringa ega.

Dunyoning ibtidosi yagona, deb tan olish bilan bir vaktda, uning mohiyatini turli

oqimlar har xil tushuntiradilar. Materializm yo‘nalishida butun mavjudot asosida deb materiya tan olinadi. Materializm tarixida moddiy asos sanalmish materiyani sodda tushunishdan chuqur murakkab anglashgacha tasavvurlar bo‘lgan. Dastlab moddiy elementlar (tuproq, suv, havo, olov) sifatida tasavvur etilgan materiyani, eng kichik moddiy zarra "atom" haqidagi qarashlar, so‘ng massa, hajm, energiya kabi xususiyatlarga ega moddalar bilan boglab tushuntirishlar yuzaga kelgan. Olamning rang-barang hodisa va qonuniyatlarini biz idrok etadigan xossalar orkaligina tushuntirish cheklanganligi sababli, keyinroq materiyani mavhum va umumiy falsafiy talkin etish zaruriyati kelib chikdi.

Idealizm esa, barcha hodisalarning yagona ibtidosi ruh, g‘oya, ong yoki tafakkur deb

hisoblaydi. Barcha hodisalarning kelib chiqish sababi ham, mavjudligi ham ma’naviy-g‘oyaviy asosga ega, deb tushuntiradi. Olam va odamning yaratilishi va rivojlanishida materializm moddiylikni mutlaklashtirsa, idealizm ruhiylik va ilohiylikni mutlaqlashtiradi. Bunday mutlakdashtirish bu ikki yo‘nalish orasidagi bahsga, raqobat va ziddiyatga olib boradi.




  1. Download 385,27 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   173




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish