Маърузалар матни I. Психодиагностика предмети, мақсади

WPPSI шкаласи субтестларининг таркиби қуйидагича: 
Новербал субтестлар 2. Ҳайвон уйи 4. Расмларни тугатиш 6. 
Лабиринтлар 8. Геометрик схемалар 10. Косе кубиклари 
«Ҳайвон уйи» субтести рақамларни шифрлаш субтестига ўхшайди. Бу 
топшириқни бажаришда болага кучуқ жўжа, балиқ ва мушук тасвирланган 
карта кўрсатилади. Картанинг юқори қисмида турли рангдаги цилиндр 
расмча - калит /ҳайвон уйи/ жойлаштирилади. Бола расмларга мос ҳайвон 
уйларини қўйиб чиқиши керак. Болага тошпириқни тўғри бажарганига ва 
кетган вақтта боғлиқ равишда баҳо қўйилади. 
«Геометрик схемалар» субтестида рангли қаламлар ѐрдамида 10 та содда 
тасвирни чизиш керак. 
«Гаплар» субтести сонлар каторини такрорлаш субтестига ўхшайди. 
Синалувчи экспериментарторнинг орқасидан айтилган гапларни такрорлаши 
керак. 

---

WISC, WPPSI шкаласи субтестлари биргаликда интеллект функциялари 
хусусиятлари ҳақида, турли омиллар таъсирида уларнинг ривожланиш 
хусусиятлари ҳақида билиб олиш имконини бе-ради (18-жадвал). 
Вербал субтестлар: 
I. Билимдонлик 3. Сўз бойлиги 5. Арифметика 
7. Ухшашни топиш 9. Тушуниш 
II. Гаплар (ўхшаш)
18-жадвал 
Векслер шкаласи субтестлари ѐрдамида аниқланадиган интеллектуал 
функциялар 
Субтест 
Ўрганилаѐтган 
функция 
Натижага таъсир 
этадиган омил 
Билимдонлик 
Хотирада материални 
узок вақт сақлаш. 
Тажрибанинг 
мавжудлиги ва 
ассоциациялари 
Маданий муҳит, 
қизиқишлар 
Зийраклик 
Мавҳум тафаккур. 
Билимларнинг 
мавжудлиги, 
тушунчаларнинг 
шаклланганлиги 
Маданиятли мулоқат 
қилиш қонунияти. Реал 
вазиятларга муносабат. 
Диққат ҳажми 
Арифметика 
Хотирада арифметик 
амалларни сақлаш 
Асосий арифметик 
амалларни эгаллаш 
мумкинлиги 
Ўхшашини 
топиш 
Алоқалар, ўзаро 
боғланишлар тахлили, 
вербал тушунчаларнинг 
шаклланганлиги 
Маданиятли мулоқот 
қилиш 
Суз бойлиги 
Нутқнинг 
ривожланган-лиги, 
тушунчаларнинг 
шаклланганлиги 
Маданиятга 
аралашиш имконияти 
Сонли қаторлар 
Тез қайта эсга 
тушириш, эшитиш 
образлари 
Диққат ҳажми 
Расмлар кетма-
кетлиги 
Муносабатларни кўриб 
идрок этиш 
Маданиятга 
аралашиш имконияти 
Етишмаѐтган 
қисмлар 
Кўриш идроки, анализ. 
Кўриш образлари 
Атроф-муҳитни 
идрок қилиш 
тажрибаси 
Фитуралар ясаш 
Кўриш идроки, синтез. 
Кўрув ҳаракат тахдили 
Ҳаракат фаоллиги ва 
аниқлиги 

---

Косс кублари 
Шаклни идрок қилиш, 
кўриш идроки, анализ 
Ҳаракат фаоллиги 
дара-жаси. Рангли 
кўриш да-ражаси 
Шифрлаш 
Тез идрок килиш, 
кўриш образлари 
Ҳаракат фаоллиги 
дара-жаси 
Синалувчи ақлий тараққиѐт даражасини аниқлашда IQ
HИHГ 
охирги 
натижаси эмас, балки ҳар бир алоҳида олинган субтестлар бўйича олинган
натижаларни ҳам таҳлил қилиш катта аҳамиятга эга бўлади. Шу билан бир 
вақтда умумий хулоса тузишда, алоҳида субтестлар бўйича ояинган 
натижаларнигина эмас, бошқа методикалардан олинган натижаларни ҳам 
ҳисобга олиш зарур.