Маърузачи: проф. А. Утамуродов “Тарбия” фани орқали билим, кўникма ва малакаларни таълим мазмунига кенг сингдириш

Кўникма нима?
Кўникма — инсоннинг илгариги тажрибалари асосида муайян фаолият ёки ҳаракатни амалга ошириш қобилияти. Кўникмалар амалий фаолиятга, билимларни амалда қўллай билишга оид фаолиятнинг таркибий қисмидир.
Кўникма фаолиятнинг мақсади ва шароитларига мутаносиб равишда ҳаракатни муваффақиятли бажариш усулларидир. У ҳамиша билимларга асосланади, маҳорат (малака)нинг негизи ҳисобланади.
Кўникма турлари
Кўникмалар эса кўпроқ ақлий ва жисмоний ҳаракатларда мужассамлашади.
Кўникма мазмунан амалий (жисмоний) ва ақлий, шаклан оддий ва мураккаб турларга ажратилади.
Амалий кўникмалар меҳнат фаолиятини амалга оширишга, ақлий кўникмлар билим олишга, уни ўзлаштиришга йўналтирилган бўлади.
Кўникмаларни билим билан адаштирмаслик лозим, чунки билимлар воқелик тўғри акс эттирилган ҳукм (мулоҳаза)ларда ифодаланади.
Таълим нима?
Таълим — билим бериш, малака ва кўникмалар ҳосил қилиш жараёни, кишини ҳаётга ва меҳнатга тайёрлашнинг асосий воситаси. Таълим жараёнида маълумот олинади ва тарбия амалга оширилади. Таълим тор маънода ўқитиш тушунчасини англатади. Лекин у фақат турли типдаги ўқув юртларида ўқитиш жараёнини эмас, оила, ишлаб чиқариш. ва бошқа соҳаларда маълумот бериш жараёнини ҳам билдиради.
Таълим моҳият эътибори билан дарс бериш жараёнини, яъни педагог (ўқитувчи) фаолиятини, умуман ўқувчининг билиш, ўрганиш фаолиятига раҳбарлик қилишни ҳамда уқиш жараёнини, яъни ўқувчи фаолиятини билдиради.
Таълимнинг мақсади ва таълим жараёни
Таълим жараёни таълим берувчи — ўқитувчи ва таълим олаётган ўқувчилар фаолиятининг йиғиндиси-дан иборат. Таълим ва тарбия жараёнида шахснинг сифатлари, дунёқараши, қобилияти ўсади. Таълим авлодлар ўртасидаги маънавий ворисликни таъминлайди: кишиларнинг ижтимоий-тарихий тажрибалари ёш авлодга таълим орқали ўтади.
Таълимнинг мақсади объектив ҳаёт талабларига мувофиқ ҳолда ўзгариб боргани каби, Таълимнинг характери, йўналиши ҳам унинг мақсадига мувофиқ ўзгариб боради. Таълим диалектик тарзда тараққий этиб борадиган ички зиддиятлар жараёнидир. Таълим билиш крбилиятлари, қистуйғулар, идрок, шахсни таркиб топтирувчи кучли омилдир.