Ma’ruza Zamonaviy axborot texnologiyalari va ularning qo’llanilishi. Zamonaviy kompyuterlarning apparat va dasturiy ta’minoti

 
Qushimcha qurilmalar va ularning vazifalari 
Kompyuterning imkoniyatlarini kengaytirish uchun unga tasvirlarni va 
boshqa hujjatlarni kiritish va qog‟ozga chiqaruvchi qurilmalar zarur bo‟ladi. 
Qog‟ozga chop etish qurilmalari 
printer
lar (ingl. Printer– 
chop qiluvchi
) deb 
ataladi. Ularning bir necha xillari bo‟lib, ulardan matritsali, siyohli, lazerli turlarini 
sanab o‟tish mumkin.
Matritsali printer
lar sekin chop etadi, chop etilgan matnning sifati juda past, 
faqat bitta rangda chop etadi va hozirgi kunda mavjud dasturiy vositalarni 
almashtirish qiyin bo‟lgan tashkilotlarda, masalan, ba‟zi banklarda saqlanib 
qolgan(1.14-rasm). 
Siyohli printer 
lar siyoh purkash yo‟li bilan qog‟ozga tasvir tushiradilar. Ular 
rangli tasvir va matnlarni chop etadilar, odatda ancha arzon bo‟lishlariga qaramay, 
sekin chop etadilar, chop etilgan varaqning tannarxi ancha yuqori, maxsus qog‟oz 
ishlatilmaganda tasvirning sifati pasayib ketadi(1.15-rasm). 
Lazerli printer 
larda magnitlana oladigan maxsus kukunni qog‟ozga sepish 
va uni kuydirish orqali matn va tasvir chop etiladi. Narxi nisbatan yuqori bo‟lishiga 
qaramay, chope tish tezligi yuqori, har bir chop etilgan varaq tannarxi arzonligi, 
bitta katridj yordamida minglab varaq ma‟lumotlarni chop etish imkoni borligi 
sababli keng tarqalgan. Rangli lazerli printerlarning narxlari ham keskin pasayib 
bormoqda va tez kunlarda siyohli printerlar o‟rnini egalashlari kutilmoqda. 
 
 
 
 
Matritsali printer Lazerli printer Siyohli printer
Skaner
– kompyuterga matn, rasm, slayd, fotosurat ko‟rinishida ifodalangan 
tasvirlar va boshqa grafik axborotlarni avtomatik ravishda kiritishga mo‟ljallangan 
qurilmadir. 
Skaner
lar(ingl. scanner - o‟qib oluvchi) tasvirlarni kompyuterga 
kiritish uchun ishlatiladi. Uning yordamida matnlarni ham kiritish mumkin. 

---

Buning uchun avval matn rasm ko‟rinishida kompyuterga kiritiladi va timsollarni 
tiklovchi maxsus dasturlar yordamida matn ko‟rinishiga o‟tkaziladi. 
Skanerlar