Ma’ruza XI xx asrning birinchi yarmida Sharqiy Turkiston, Tibet va Afg‘oniston xalqlarining ijtimoiy-siyosiy hayoti. Reja

---

109 
Ma’ruza XI 
XX asrning birinchi yarmida Sharqiy Turkiston, Tibet va Afg‘oniston xalqlarining 
ijtimoiy-siyosiy hayoti. 
 
Reja: 
1. Sharqiy Turkiston va Sovet Ittifoqi munosabatlari. 
2. Tibet – Xitoy munosabatlari. 
3.Afg‘oniston I jahon urushi davrida. Hokimiyatga "Yosh afg‘onlar”ning kelishi va 
uchinchi ingliz-afg‘on urushi. Sovet-afg‘on bitimi. «Yosh afg‘onlar» islohotlari. 
 
Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar:
Qumul shahridagi qo‘zg‘olonlar, 
Temur Xalfa, Xo‘ja Niyoz hoji, Yo‘lbarsxonlar, Maqsud Oxun Muxitov, Sharifxon, knyaz 
Maxavan, polkovnik Shen Shitsay, mustaqil Sharqiy Turkiston Islom Respublikasi, sovet bosh 
konsuli Apresov, Vladimir Dekanozov, “Ozodlik Tashkiloti”, Sovet general-mayori Ivan 
Polinov, pyoba, Dokba, ropba, Gelug-ba, Dalay-lama, Sronszangambo, amir Habibullo, amir 
Omonullohxon, Bachai Sako, Nodirshoh, Zohirshoh, Afg‘onistonning mustaqilligi, Ravallindi 
tinchlik bitimi, Sovet-afg‘on bitimi. «Yosh afg‘onlar» islohotlari. 
1-asosiy savol: 
Sharqiy Turkiston va Sovet Ittifoqi munosabatlari. 
 
1-savol bo‘yicha dars maqsadi:
Xitoyga qarshi milliy-ozodlik harakatlari, Sharqiy 
Turkistonda respublikalarning tashkil topishi bo‘yicha ma'lumot berish, Sharqiy Turkiston va 
SSSR munosabatlarini tushuntirib berish. Sovet hokimiyatining tashkil topishi va bu 
jarayonning Sharqiy Turkistonga ta'siri. Xitoydagi 1911 yil “sinxay” milliy ozodlik inqilobi va 
Manchjur imperiyasining tugatilishi arafasida Sharqiy Turkistonning milliy ozodlik yo‘lidagi 
kurashi va separatchilik harakatlarining uyg‘urlar orasida kuchayishi. Sharqiy Turkiston 
xalqlarining ijtimoiy va iqtisodiy hayoti to‘g‘risida talabalarga atroflicha ma'lumot berish. 
Identiv o‘quv maqsadlari: 
1.XX asr boshida mintaqa xalqlarining kundalik hayoti va ijtimoiy- iqtisodiy ahvoli 
to‘g‘risida so‘zlab beradi. 
2.Sharqiy Turkiston xalqlarining siyosiy hayotini izohlab beradi. 
3.Oltoy, Tibet xalqlarining ozodlik uchun kurash yo‘lini o‘ziga xos jihatlarini ochib
beradi.