Maruza Tarmoq texnologiyalari va uzatish usullari evolyutsiyasi (post ngn tarmoqlari. Sun (Smart Ubiquitous Networks) "hamma-bir qamrab oluvchi aqlli tarmoqlar" ning kontseptual modeli. Mintaqaviy va shahar simsiz tarmoqlari 2G, 3G

2-Maruza
Asosiy tushunchalar va ta'riflar. protokollar IEEE 802.xx standarti
Reja:

1. 
   Tarmoqning asosiy tushunchalari va tarmoq terminologiyasi
   
2. 
   IEEE 802.x standartlari
   

Kompyuterlarni bir-biri bilan bog’lash. Kompyuterlar orasida malumot almashish va umumiy masalalarni birgalikda yechish uchun kompyuterlarni bir-biri bilan bog’lash ehtiyoji paydo bo’ladi. Kompyuterlarni bir-biri bilan bog’lashda ikki xil usuldan foydalaniladi:

1. Kabel yordamida bog’lash. Bunda kompyuterlar bir-biri bilan koaksial, o’ralgan juftlik kabeli (UTP) yoki shisha tolali kabellar orqali maxsus tarmoq plata yordamida bog’lanadi.
2. Simsiz bog’lanish. Bunda kompyuterlar bir-biri bilan simsiz aloqa vositalar yordamida, ya’ni radio to’lqinlar, infraqizil nurlar, WiFi va Bluetooth texnologiyalari yordamida bog’lanadi.Bir-biri bilan bog’langan kompyuterlarning bunday majmuasi kompyuter tarmog’ini tashkil etadi.
Tarmoq tushunchasi va uning ahamiyati. Tarmoq - kompyuterlar, terminallar va boshqa qurilmalarning malumot almashishni tahminlaydigan aloqa kanallari bilan o’zaro bog’langan majmui. Kompyuterlar aro malumotlarni almashishni tahminlab beruvchi bunday tarmoqlar kompyuter tarmoqlari deb ataladi.
Tarmoq orqali axborotlarni uzoq masofalarga uzatish imkoniyati vujudga keldi. Tarmoq axborotlarni uzatish, alohida foydalanilayotgan kompyuterlarni birgalikda ishlashini tashkil qilish, bitta masalani bir nechta kompyuter yordamida yechish imkoniyatlarini beradi. Bundan tashqari har bir kompyuterni mahlum bir vazifani bajarishga ixtisoslashtirish va kompyuterlarning resurslaridan (malumotlari, xotirasi) birgalikda foydalanish, hamda butun dunyo kompyuterlarini o’zida birlashtirgan Internet tarmog’iga bog’lanish mumkin.

IEEE 802.x standartlari

1980-yilda IEEE 802 Mahalliy tarmoqni standartlashtirish qo'mitasi tashkil etildi, natijada mahalliy tarmoqlarning quyi darajalarini loyihalash bo'yicha tavsiyalarni o'z ichiga olgan IEEE 802-x standartlari oilasi tashkil qilindi. Keyinchalik, ushbu qo'mita ishining natijalari ISO 8802-1 ... 5 xalqaro standartlari to'plamining asosini tashkil etdi. Ushbu standartlar juda keng tarqalgan Ethernet , ARCnet va Token Ring xususiy tarmoq standartlaridan yaratilgan.
IEEE dan tashqari boshqa tashkilotlar ham LAN protokollarini standartlashtirish ishlariga jalb qilingan.Tolada ishlaydigan tarmoqlar uchun Amerika Standartlar Instituti ANSI FDDI standartini ishlab chiqdi, u 100 Mb /s ma'lumotlarni uzatish tezligini ta'minlaydi. Protokolni standartlashtirish ishlari Ethernet tipidagi mahalliy tarmoq uchun ECMA-80, 81, 82 standartlarini va keyinchalik token uzatish usuli uchun ECMA-89.90 standartlarini qabul qilgan ECMA assotsiatsiyasi tomonidan ham amalga oshiriladi.
IEEE 802.X oilasining standartlari yetti qatlamli OSI modelining faqat ikkita pastki qatlamini qamrab oladi. Buning sababi shundaki, aynan shu darajalar mahalliy tarmoqlarning o'ziga xos xususiyatlarini aks ettiradi.Mahalliy tarmoqlarning o'ziga xosligi, shuningdek, bog'lanish qatlamining ikki pastki qatlamga bo'linishida ham namoyon bo'ladi, ular ko'pincha darajalar deb ham ataladi. Ma'lumotlar havolasi qatlami (Data Link Layer) mahalliy tarmoqlarda ikkita kichik darajaga bo'lingan:

• 
  mantiqiy ma'lumotlarni uzatish (Logical Link Control);
  

• 
  mediaga kirishni boshqarish (MAC).