Маъруза o’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi


Kongruent va inkongruent suyuqlanadigan sistemalar



Download 1,78 Mb.
bet20/69
Sana20.06.2022
Hajmi1,78 Mb.
#683063
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   69
Bog'liq
portal.guldu.uz- “FIZIK VA KOLLOID KIMYO”

Kongruent va inkongruent suyuqlanadigan sistemalar.
Ikki komponent qattiq holda kimyoviy birikma hosil qilsa va yangi birikma parchalanmasdan suyuqlanadigan bo’lsa quyidagi diagrammani hosil qilish mumkin: M
T S
TS AVS VS TV
TA S F1 E1 G1 TE1
AS AVS
TE F E G
AAB AVV
A UE US UE1 V
V, % (ogirl)
Diagrammadan ko’rinib turibdiki, likvidus chizigida maksimum (S nuqtada) mavjud ekan. Yangi kimyoviy birikmani shartli ravishda AnBm, deb belgilasak (soddalashtirib AV desak).
Agar sistema tarkibi toza A modda va kimyoviy birikma (AV) oraligida bo’lsa, evtektik harorat TE da suyuqlanma A va AV kristallari bilan muvozanatda bo’ladi; sistema tarkibi kimyoviy birikma AV va V komponent oraligida bo’lsa E1 evtektik haroratida u E1 tarkibli suyuqlanma AV va V kristallari bilan muvozanatda bo’ladi. Shunday qilib, mazkur diagramma evtektikali sistema diagrammasining ikkitasidan iborat deb qarash mumkin. Va yuqorida aytilgan hamma fikr-mulohazalar bu erda ham urinli bo’ladi.
M M
T TB T
a0 BC a2 a
TA C Tc b b1
AC ABC BAB
E d d

A tarkib V Vaqt


Inkongruent suyuqlanadigan kimyoviy birikma hosil qiluvchi sistemaning holat diagrammasi.
Inkongruent suyuqlanadigan kimyoviy birikma AV faqat TS haroratdan pastdagina mavjud bo’la oladi. Shuning uchun harorat biroz ortirilsa qattiq birikma parchalanib 2 faza hosil qiladi bo’lar: V komponent kristallari va u tarkibli suyuqlanma (S nuqta).
M tarkibli suyuqlanma sovutilganda a0 nuqtada (likvidus chizigida joylashgan) V modda kristallari ajralib chiqa boshlaydi. S3-21.
TS haroratda, b0 nuqtada AV birikmaning kristallari paydo bo’la boshlaydi (tarkibi u2 ga tuqri keladi). Bunday holatda sistemada 3 faza muvozanatda bo’ladi: suyuqlanma, V va AV moddalarning kristallari va sistemaning erkinlik darajasi S3-30 ga teng bo’ladi. Bu esa haroratni (TS), suyuqlanma va kimyoviy birikma tarkiblarining o’zgarmasligini bildiradi.
Suyuqlanma tarkibi o’zgarmasligi uchun AV modda kristallanishi bilan bir vaqtda V kristallari erib eritmaga o’tadi. S nuqta – peritektika deb ham ataladi. (Mos ravishda TS – peritektik harorat, suyuqlanma-peritektik suyuqlanma ham deyiladi). Bu holat evtektikali sistemaga uxshashligi bo’lgani bilan (bu erda ham muvozanatda 3 faza- suyuqlanma va ikki qattiq faza) keskin fark mavjud. Evtektik nuqtada bir vaqda ikki faza kristallansa (cho’kma hosil qilsa) peritektik nuqtada bir qattiq faza cho’kma hosil qilsa, ikkinchisi erib, eritmaga (suyuqlanmaga) o’tadi. b0 nuqtada sovush jarayoni avval cho’kmaga tushgan V kristallarining hammasini erishi bilan tugaydi. Bunda erkinlik darajalar soni S3-21. Sovush jarayonida 2 fazali sistema harorati pasayib boradi va suyuqlanmadan AV kristallari cho’kmaga tushadi. Bunda har bir haroratga ma’lum bir tarkib mos keladi.
Kongruent suyuqlanadigan kimyoviy birikma hosil qiluvchi ikki komponentli sistemaga mis-magniy sistemasi misol bo’lsa; inkongruent suyuqlanadigan sistemalarga suv natriy sulfati sistemasi misol bo’la oladi.

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   69




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish