Ma’ruza matnlari

Start. Suzish mashg'ulotlarida va musobaqa vaqtida suzuvchi maxsus start tumbochkasidan yoki suvdan 30-150 sm baland ko'prikchadan sakrab sho'ng'iydi. Start sakrashi ancha tez suzish imkoniyatini beradi. Suvning chuqurligi 2,5-3 metrdan kam bo'lmasa, yuqorida aytilgan balandlikdan sakrab o'rganish mumkin. Sayoz joyda sho'ng'ish juda xavflidir, chunki suv tagida urilib shikastlanib qolish mumkin. Start beruvchi xushtak chalib “qatnashchilar o'z joyiga o'tsinlar!” degan komandani bergandan keyin suzuvchilar start tumbochkalariga chiqib turadilar. “Tayyorlaning!” degan komanda berilgach, tumbochkalarning oldingi qismiga o'tib olish, oyoq barmoqlarini tumbochka qirrasiga tirab, tizzani bukib oldinga engashib turish kerak. Bayroqcha yoki start to'pponchasi bilan “Tashlangn!” komandasi berilgandan keyin qo'llarni tezgina oldinga uzatib, oyoqlar bilan taxtadan qattiq depsinib sakrash, gavdaning to'ppa-to'g'ri turishi, boshning oldinga cho'zilgan ikki qo'l orasida bo'lishi kerak. Suvga shunday borib tushish kerakki, gavda 50-80 sm chuqurlikda oldinga siljib borsin. Suv betiga chiqqan zahoti suza boshlang. Krol usulida suzganda suv ostidagi tezlik pasaygandan keyin suzuvchi oyoqlarini ishlata boshlaydi, nafas olish uchun boshni burgan tomondagi qo' lni ishlatmay, balki ikkinchi tomnidandagi qo'l bilan eshadi. Ayni shu vaqtda nafas chiqariladi. Suzuvchi suv ustiga qalqib chiqadi. So'ngra oyoq harakatini susaytirmay, suzuvchi suza boshlaydi. Birinchi qo'l suvga botirila boshlaganda ikkinchisi eshishning yarmiga etgan bo'ladi. Xuddi shu paytda nafas chiqarish tugatiladi, nafas olish uchun yon tomonga bosh buriladi, suzuvchi krol usulida suzadi.
Start olish umuman suzish musobaqalarida katta axamiyatga ega. Buning uchun amalda 1.0 sekundgacha vaqt ketadi. Sportchilarning muvofaqqiyati kop jixatdan startni to'g'ri olishga bog'liq. Texnik jixatdan to'g'ri bajarilgan start suzuvchiga o'z gavdasini qulay holatga saqlash va masofa boshida zaruriy bo'lgan tezlikka erishishiga imkon beradi. Odatda, startning ikki turidan foydalaniladi: