Ma`ruza matni



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/30
Sana17.01.2022
Hajmi0,6 Mb.
#381162
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30
Bog'liq
akademik qalam tasvir asoslari

Mikelanjelo-Buonarroti 

Mikelanjelo  Buonarroti  1975  yilda  Italiyaning  Kaprize  shahrida  tug`ilgan.  1594  yilda  Rimda 

vafot  etgan.  125-rasm.  U  dastlabki  maxsus  ta’limni  ustozlari  Uyg`onish  davrining  buyuk 

vakillari  hisoblangan  rassom  M.Girlandayo  va  xaykaltarosh  Bertoldo  di  Jovannidan  olgan.  U 

asosan mahobatli xaykaltaroshlikda ijod qilib, uning asarlarida inson go’zalligi, uning qudrati, 

hayotdagi  dramatik  xolatlar  o’z  aksini  topdi.  Uning  ilk  asarlari  qatoriga  “Zinapoya  oldida 

turgan  Madonna”,  “kentavrlar”,  “Vakx  xaykali”,  “Isoga  motam”,  “Madonna”,  “Muqaddas 

oila” 


kabilarni 

kiritish 

mumkin. 

Keyinchalik uning yaratgan asarlaridan “David”, “Bosh ko’targan qul”, “O’layotgan qul” kabi 

asarlari  ozod  inson  bo’lish,  qullik  va  zulmga  qarshi  kurash  ramzi  bo’lib  qoldi. 

Xaykaltaroshning  “O’layotgan  qul”,  “Bosh  ko’targan  qul”  nomli  ishlari  papa  Yuliy  II  qabri 

uchun tayyorlandi. Unda kurashdagi shiddat ham, zaiflik alomatlariham o’z ifodasini topgan. 

U  yaratgan  asarlari  orasida  Florenstiyadagi  ibodatxona  uchun  ishlagan  me’moriy 

haykaltaroshlik  ansambli  (“Tong,  “Kunduz”,  “Kech”,  “Tun”).  Rimdagi  avliyo  Pyotr 

ibodatxonasining  me’moriy ansamli, “P’eta Roddanichi” kabi haykallari diqqatga sazovordir. 

Makelanjeloning  “David”  nomli  mashhur  asari  Florenstiyada  ozodlik  va  mustaqillik  timsoli 

bo’lib qoldi. 126-rasm. David dushman bilan kurashish uchun tayyor turgan shavkatli jangchi 

qiyofasida  tasvirlangan.  O’spirin  yigit  jangovor  holda  turibdi.  +ahramon  obrazida  katta 

jismoniy 

quvvat 

va 


ichki 

ko’tarinklik 

ifodalanadi. 

U  oyoqda  mustahkam  turibdi,  boshi  dushman  tomon  qaratilgan,  qoshlar  qayirilgan,  lablar 

qisilgan, qalin sochlar peshonasida osilib turibdi. Bir qo’lda tosh, ikkinchi qo’lida palahmon. 

Biron  daqiqa  o’tmasdan  u  toshni  palahmonga  solib,  aylantirib  dushman  tomon  uloqtiradi. 

Davidning  kuchini  ko’rsatish  uchun  Mikelanjelo  haykalini  5,5  metr  balandlikda  ishlaydi. 

Uning bo’yni, qo’li, ko’kragi, oyog`idagi muskullarini bo’rttirib ko’rsatadi. +axramon tasvirida 

shafqatsiz 

kuch 


va 

g`alabaga 

ishonch 

sezilib 


turibdi. 

“David”  mavzusi  o’z  mustaqilligi  uchun  to’xtovsiz  kurash  olib  borayotgan  kichik  bir 

qahramonona 

shahar 


xalqiga 

yaqin 


bo’lib, 

ular 


orasida 

keng 


tarqaldi.  

Mikelanjeloning “David” haykali uni nihoyatda mashhur qilib  yubordi va papa Yuliy II Rim 

shaxriga uni ishga taklif etdi. Papaning buyrug`iga ko’ra haykaltarosh juda ko’p haykallardan 

tashkil  topgan  yirik  inshootni  qurilishida  ishtirok  etishi  lozim  edi.  Mikelanjelo  bu  buyurtma 

ustida  ko’p  yillar  ishlagan  bo’lsa-da  uni  oxiriga  etkaza  olmadi.  U  bir  nechta  o’zaro  bog`liq 



bo’lmagan  asarlarni yarata oldi xalos. Ular ayrimlari “Bosh ko’targan qul”, “O’layotgan qul” 

haykallaridir.  

Birinchi  haykalda  kishanni  uzishga  harakat  qilayotgan  kuchli,  yosh  go’zal  yosh  yigit 

tasvirlangan. Asarda qullikka qarshi g`alayon va g`alabaga bo’lgan ishonch, bukilmagan iroda 

yigitni  mag`rur  yuzida  va  tanasidagi  harakatlarda  ifodalangan.  Muskullardagi  yirik,  misilsiz 

zo’riqish 

ozodlikka 

bo’lgan 


qa’tiy 

harakatni 

yanada 

kuchaytirib 

yuboradi. 

Ikkinchi haykalda kurashda xalok bo’layotgan qahramon obrazi ifodalangan. +ahramon katta 

kuch  qudratga,  quvvatga  ega  bo’lishiga  qaramasdan  u  noilojlikdan  vafot  etadi.  Lekin  u 

dushman  bilan  beshavqat  kurashdi.  Shuning  uchun  ham  uning  o’limi  yorqin  va  osoyishta, 

xotirjam.  Uning  yuzlarida  azoblanish,  dard  belgilari  sezilmaydi.  O’smirning  go’zal  tanasida 

o’lim  talvasasi  oldidan  ro’y  beradigan  xunuk,  ko’rimsizlik  belgilari  yo’q.  Bu  haykal  orqali 

Mikelanjelo  hayotdan  o’limga  o’tish  davrini  kishi  tanasida  mohirlik  bilan  ko’rsata  olgan. 

Biroq, hali tanada harakat bor, engil nafas olayotgan ko’kragi ko’tarilib tushib, oyoqlar sovub, 

muskullar 

qochib, 


silliq 

ko’rinishga 

kirmoqda. 

Mikelanjeloning  ijodi  insonparvarlik,  inson  qudrati  va  uning  go’zalligini  tarannum  etishda 

nafaqat  Uyg`onish  davri,  balki  undan  keyingi  ijodkorlarga  hamnamuna  bo’lib  qoldi. 


Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish