Ma’ruza materiallari 1-Mavzu: Kirish. Biologik kimyo kursining maqsad va vazifalari, metodlari, tarixi reja

Atsetat kislota atsetil KoA pirofosfat

Kofermentlarning tuzilishi va klassifikatsiyasi
Kofermentlar ikki komponentli fermentlarning faol markazlari hisoblanadi.

Hozirgi vaqtda aniqlangan 3000 ga yaqin fermentlardan 800 tasi o’zlarining katalitik funksiyalarini oqsil tabiatga ega bo’lmagan kofermentlar orqali amalga oshiradilar. Bunday fermentlar qatoriga ko’pchilik oksireduktazalar va transferazalar, barcha ligazalar, Shuningdek bir qator izomerazalar kiradi.

Kofermentlarning kimyoviy tabiati turlichadir. Kofermentlar kichik molekulyar massaga ega bo’lgan organik moddalardir. Kofermentlar turli xil funksiyalarni bajaradi. Masalan oksidlanish - qaytarilish reaksiyalarida koferment sifatida lipoat kislota, glutation va temirporfirinlar, fosfolipidlarning biosintezida tsitidindifosfat-xolin va hakazo. Bundan tashqari ko’pgina vitaminlar kofermentlar funksiyasini bajaradi.

Kofermentlarning fermentativ reaksiyasidagi funksiyalari asosida quyidagi guruhlarga bo’lish mumkin:

1. 
   Vodorod va elektron taShuvchi kofermentlar – bu guruhga oksidoreduktaza sinfiga ta`luqli fermentlar bilan bog`liq nikotinamidli kofermentlar, flavinli kofermentlar, lipoat kislotasi va glutaion kiradi;
   
2. 
   Guruhlarni ko’chiruvchi kofermentlar – transferazalar sinfi bilan bog`liq bo’lgan adenozintrifosfat, uglevodlarning fosfatli efirlari, atsetillash (atsillash) kofermenti, tetrogidrofolat kislota hamda peridoksal kiradi;
   
3. 
   Sintezlash, izomerlanish va α – uglerod bog`larini uzuvchi kofermentlar – bu guruhga liazalar sinfiga oid fermentlar bilan bog`liq bo’lgan biotin va kobamidli kofermentlar va metalloporfinlar kiradi. Quyidagi jadvalda ayrim kofermentlar va ularning asosiy funksiyalari keltirilgan.