Ma’ruza mashg’ulotlari 3-semestr 2- kurslar uchun prezentatsiya

Статистик кузатиш усуллари
Дастурий-услубий масалалари 
Ташкилий 
масалалар 
Ку
за
ти
ш 
м
ақ
са
д
и
в
а 
ва
зи
ф
ал
ари
Ку
за
ти
ш 
об
ье
кт
и
Ку
за
ти
ш 
ҳи
со
б
, в
а 
ҳи
соб
от
б
и
рли
ги
Ку
за
ти
ш 
д
ас
тур
и
С
та
ти
ст
и
к 
ф
ормуляр
Й
ўр
и
қн
ом
а 
Ку
за
ти
ш 
суб
ье
кт
и
Ку
за
ти
ш 
ус
улла
ри
Ку
за
ти
ш 
жой
и
Ку
за
ти
ш 
ва
қт
и
в
а 
к
ри
те
к 
м
ом
ен
ти
Ка
д
рла
р 
та
й
ёрл
аш 
ва
б
ошқ
а 
м
ас
ала
ла
р

---

ho‘jalik yurituvchi sub’ektlar, ya’ni korxonalar, firmalar, tashkilotlar va muassasalar hisobot 
birliklari deb ataladi. 
Kuzatish birligi 
deganda, kuzatilayotgan obektning mustaqil bo‘linmas tarkibiy unsuri, 
birligi tushuniladi. Kuzatish jarayonida uning muhim belgilari haqida ma’lumotlar olinadi. Masalan, 
sanoat faoliyati tekshirilayotganda har bir korxona va firma, qishloq xo‘jaligini o‘rganilayotganda 
har bir shirkat xo‘jaligi, dehqon va fermer xo‘jaligi kuzatish birligi hisoblanadi.
Kuzatish dasturi (programmasi) deb 
o‘rganilayotgan hodisa, obekt haqida ma’lumot 
to‘planadigan belgilar majmui yuritiladi. Boshqacharoq aytganda, kuzatish dasturi kuzatish 
jarayonida javoblar olinishi lozim bo‘lgan savollar to‘plamidan iborat. U qanchalik to‘g‘ri tuzilsa, 
tekshirish natijalari shunchalik yaxshi chiqadi.
Dastur tekshirishda ko‘zlangan maqsad va vazifalarga muvofiq tuziladi. Bu ishni amalga 
oshirayotganda quyidagilarga e’tibor berish kerak: birinchidan dastur eng muhim o‘zgaruvchan 
belgilarni o‘z ichiga olishi lozim. Masalan, talabalar o‘zlashtirishini o‘rganmoqchi bo‘lsak, u holda 
dasturda u talabami yoki yo‘q, mahmadonami yoki yo‘q, kitob o‘qiydimi yoki yo‘q degan savollarni 
yozish noo‘rin bo‘lardi; ikkinchidan, dasturda shunday savollarni (belgilarni) aks ettirish kerakki, 
ular yordamida kuzatilayotgan hodisani chuqurroq o‘rganish va olingan ma’lumotlarni tekshirish 
imkoniyatlari yaratilsin. Uchinchidan, dasturdagi savollar (belgi nomi) aniq va qisqa, hammaga 
tushunarli qilib ifodalanishi kerak; to‘rtinchidan, kuzatish dasturini tuzishishiga keng jamoatchilik, 
ilmiy xodimlar va yirik mutaxassislar jalb qilinishi lozim, uni maxsus kengashlarda va matbuotda 
har tomonlama muhokama qilish ayni muddao.