Кўкрак қафаси ўткир ёрдам талаб қиладиган касалликлари
Bolalarda ko‘krak qafasi a’zolari o‘tkir xirurgik kasalliklarining namoyon boiishini uch yetakchi klinik sindromga birlashtirish mumkin:
• ko‘krak ichi taranglashish sindromi;
• atelektatik sindrom;
• mediastinal taranglashish sindromi.
Ko‘krak ichi taranglashish sindromi (KITS) - bu ko‘krak ichida bosimning oshishi, o‘pkaning siqilishi, ko‘ks oraligining zararlangan tomonga qarama-qarshi tomonga siljishi yoki Ko‘ks oraligining o‘zida perikard ichi yoki perikarddan tashqaridagi yallig‘-
lanish jarayonlari bilan bogiiq bosimning oshishi bilan kechadigan
patologik holatdir. 0 ‘pka zararlanganda KITS bronxogen kista, o‘pkaning bakterial
buzilishining bullyoz shakli, exinokokk kistalari, o‘pkaning tug‘ma
lobar va oraliq emfizemasi va o‘pka o\smasi sababli kelib chiqqan
o‘pka ichi taranglashishi tufayli yuzaga chiqishi mumkin.
KITSning plevra ichi taranglashishi deb aytiladigan boshqa sabablari, ko‘pincha nam va yiringli plevritlaming har xil shakllari, pnevmotoraks, piotoraks, gemo- va xilotoraks, shuningdek, diafragma churralari va «asfiktik siqilish» sindromi boiadi.
Bolalarda KITS ko‘pincha o‘pkaning bakterial destruksiyasi
(0 ‘BD) asorati sifatida pnevmo-, pio- yoki piopnevmotoraks ko‘rinishida namoyon boiadi. Og‘ir pnevmoniya bilan kasallangan bolalar
ko‘pincha noto‘g‘ri davolashda ushbu sindromning rivojlanish xavf
guruhiga kiradi. 0 ‘pka ichi va o‘pkadan tashqari jarayonlar sababli, chaqirilgan KITS ning klinik ko‘rinishi ko‘pincha o‘xshash va
tashxislash asoslari umumiy boiadi. KITSning qo‘qqisidan, anamnezda biron-bir maiumotlarsiz namoyon boiishi juda kam uchraydi.
O ikir rivojlanadigan KITS ning sabablari orasida: chaqaloqlarda va
erta yoshdagi bolalarda spontan pnevmotoraks, tug‘ma boiak emfizemasi, soxta difragma churrasi, katta yoshdagi bolalarda exinokokk kistasi yorilishi, bronxogen kistaning oikir kattalashuvi, oldin
simptomsiz kechgan, plevralosti bullyoz emfizemasi, jarohatdan keyingi o‘pka kistalari va diafragma churralari ko‘p uchraydi. KITS
oikir boshlanishi, odatda, yo‘tal xurujidan keyin bemor ahvoli yomonlashuvining avj olib borishi, apnoe, bezovtalik, hansirash va
ko‘karish bilan xarakterlanadi. Kattaroq yoshdagi bolalar eng qulay
holatni topishga harakat qilib, ko‘pincha kasal tarafiga yonboshlab
oiadi. Kuchsiz ipsimon pulsli taxikardiya rivojlanadi. Ko‘krak qafasi shikastlangan tarafining nafas harakatidan orqada qolishi yoki
«nafasning g‘ayritabiiy turi» e’tiborni jalb qiladi.
Perkutor - o‘pka tovushining to‘mtoqlashuvi, ba’zan toiiq
to‘mtoqlikkacha pio-, xilo-, yoki gemotoraksdan darak berishi
mumkin; timpanit - 0 ‘BD bullyoz shaklida, o‘pka emfizemasida,
taranglashgan bronxogen kistada; quticha tovushi taranglashgan
pnevmotoraksga, soxta diafragma churrasining asfiktik siqilishiga
xosdir. 0 ‘pka tovushi timpaniti va to‘mtoqlashuvining birga kelishi
yorilgan kista yoki piopnevmotoraksdan darak berishi mumkin.
Perkutor ko‘ks oraligi chegaralari ko‘krak qafasining nafas aktidan
orqada qolayotgan qismidan qarama-qarshi tomonga siljigan boiadi.
Auskultatsiya o‘pka faoliyatining keskin susayishini, kollaps yoki opka emfizemasi boiishidan qat’iy nazar, aniqlaydi. Bronxoplevral oqma orqali havo oiishi sababli, yuzaga keladigan nafas olishda
esuvchi yoki hushtak shovqini eshitiladi. Soxta diafragma churrasi ning «asfiktik siqilishida», ko‘pincha chap plevra bo‘shlig‘ida peristaltika shovqinlari eshitiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |