Маъруза мақсади

Кимёвий моддаларнинг захарлилик даражаси боғлиқ бўлади.

• 1. Моддаларнинг таркибига
• 2. Шарт-шароитларга, яъни модданинг физикавий хоссаларига, хар бир организмнинг холатига, асаб системасига, ёши, жинси, саломатлиги, кимёвий моддаларга чидамлилиги ва бошқалар.
• 3. Кимёвий модданинг миқдори ва тез таъсир қилиш муддатига
• 4. Бир нечта моддаларнинг бир йўла таъсир натижасига (синегизм).

5. Заҳарли моддаларнинг таъсир этиш самараси юқори харорат ва юқори намлик шароитларида ва бир вақтнинг ўзида юқори даражадаги шовқин ва тебраниш таъсир этганда жуда юқори бўлади. Шу билан бирга оғир жисмоний мехнат бажарганда хам саноат заҳарларининг таъсир этиш самараси жуда юқори бўлиши тасдиқланган.

• 5. Заҳарли моддаларнинг таъсир этиш самараси юқори харорат ва юқори намлик шароитларида ва бир вақтнинг ўзида юқори даражадаги шовқин ва тебраниш таъсир этганда жуда юқори бўлади. Шу билан бирга оғир жисмоний мехнат бажарганда хам саноат заҳарларининг таъсир этиш самараси жуда юқори бўлиши тасдиқланган.

Саноат захарларининг инсон организмига таъсири

• Захарлар умумий (резорбтив) ёки махаллий таъсир қилиши мумкин.
• Умумий таъсир захарнинг қонга сўрилиши натижасида ривожланади. Бунда асосан айрим аъзолар ёки тизимларнинг зарарланиши кузатилади. Масалан марганецдан захарланишда- асаб тизими, бензолдан захарланишда - қон яратиш аъзолари.
• Махаллий таъсир қилишда тўқималар захар билан дуч келган жойда уларнинг шикастланиши устунлик қилади: таъсирланиш , яллиғланиш ҳодисалари, аксари ишқорий ва кислотали эритмалар ва буғлар билан контактда тери ва шиллиқ пардаларнинг куйиши содир бўлади.

Захарланишлар

• Ишлаб чиқаришдаги захарланишлар ўткир, ўртача ўткир ва сурункали шаклларида ўтади.
• Ўткир захарланишлар кўпинча гуруҳли бўлади ва авария ҳолларида пайдо бўлади. Бу захарланишлар қуйидагича характерланади:
• 1) захарнинг таъсири қисқа муддатли бир смена мобайнида бўлади; 2)организмга захар нисбатан катта миқдорларда тушади ; 3)бевосита захар таъсир қилиши билан ёки нисбатан қисқа яширин (латент) даврдан сўнг рўй-рост клиник белгилар намоён бўлади.