Ma’ruza fanning predmeti, maqsadi va vazifasi


Arxeologiya va dinlar tarixi



Download 1,83 Mb.
bet33/103
Sana22.04.2022
Hajmi1,83 Mb.
#572680
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   103
Bog'liq
Arxeologiyaga kirish majmuasi

Arxeologiya va dinlar tarixi


Arxeologik tadqiqotlar davomida ilohiyatga oid juda ko’plab manbalar (haykal, terrakota, altarlar), ibodatxonalar topiladiki, bu manbalar asosida insonlarning ibtidoiy diniy qarashlari va dinlari tarixi yoritiladi.


Ilohiy predmetlar asosida (kunlik ijtimoiy hayotda zarur bo’lmagan ashyoviy manbalar) diniy qarashlarning xilma xil turlari o’rganiladi. O’rta Osiyo xalqlari arxeologiyasida bu soha bo’yicha nihoyatda katta manbalar to’plangan. Teshiktosh g’oridan topilgan neondertal bolaning ustiga qizil oxrining sepilishi, qabr ustiga tog’ echkisining shohlarini aylana shaklida qadab chiqilishi, minglab qoya tosh suratlari, eneolit davriga oid ayollarning terrakot haykallari, altarlar, ilohiy kulxonalar shular jumlasiga kiradi. O’rta Osiyo xalqlarining ibtidoiy diniy qarashlari tarixi birorta ham mutaxassis tomonidan jamlanmagan, alohida, monografik tadqiqot ishlari olib borilmagan.

Arxeologiya va Harbiy san’at tarixi


O’rta Osiyo arxeologiyasida ibtidoiy davrlardan boshlab harbiy san’at uchun manbalar mavjud. Bu ibtidoiy tosh qurollari, qoya tosh suratlaridagi qurollarning tasvirlari, madaniy qatlamlardan ko’plab paykon uchlari, nayzalarning topilishi, eneolit davridan boshlab qishloqlarning devorlar bilan o’ralishi, bronza davridan boshlab mudofaa devorlarning paydo bo’lishi, turli xildagi qurollarning topilishi, mudofaa qalqonlari, sovutlarning arxeologik izlanishlar davomida topilishi harbiy san’t tarixi uchun manbadir.
Shaharlarning paydo bo’lishida mudofaa inshootlarining bo’lishi bosh faktor sifatida e’tirof etilgan

Arxeologiya va epigrafika


Epigrafika (yun. epigrahe - bitik) — qattiq jismlar — tosh, metall, sopol va boshqalardagi, asosan, qadimgi va o’rta asrlarga oid yozuvlar (bitiklar)ni to’plash, nashr etish va sharhlash bilann shug’ullanuvchi yordamchi tarix fani. Adabiyotda epigrafik yodgorliklar deb qadimgi bitiklar aytiladi. Uyg’onish davrida, antik va sharq tarixiga umumiy qiziqish kuchayishi munosabati bilan vujudga kelgan. Dastlab epinarfika faqat Italiya, Gretsiya, Shimoliy Afrika va Falastinda topilgan qadimgi
yozuvlarni o’rgangan (q. Paleografiya). Qadimgi turkiy tillarga oid yozma yodgorliklar ham noyob epigrafik yodgorlik sanaladi (q. Urxun-Enisey yoeuvlari).
Tarixiy manbalar orasida epigrafik ma’lumotlar alohida o’rin egallaydi. Ular boshqa manbalarga nisbatan ko’proq informativligi bilan ajralib turadi. Epigrafik ma’lumotlar tarixiy manbashunoslik bilan aloqador tarixiy fan bo’lib, epigrafik ma’lumotlar eng aniq tarixiy manba sifatidagi ahamiyatlidir.

Download 1,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish