Маъруза Энергия манбаларининг турлари ва уларнинг захиралари


Муқобил энергия манбаларидан фойдаланиш бўйича Ўзбекистонда бажарилаётган лойиҳалар картаси



Download 0,91 Mb.
bet3/3
Sana24.02.2022
Hajmi0,91 Mb.
#206609
1   2   3
Bog'liq
лекц 4

Муқобил энергия манбаларидан фойдаланиш бўйича Ўзбекистонда бажарилаётган лойиҳалар картаси

. Кўмир энергияси захиралари


.
Дунёда кўмирнинг геологик захиралари, шартли ёқилғида, 12000 млрд. Тонна деб баҳоланмоқда, Улардан 6000 млрд. Тоннаси ишончли захираларга тегишли.
расмда дунё кўмир захиралари ва улардан фойдаланиш истиқболлари тўғрисида маълумот берилган. Замонавий техника в а технология, ўзини иқтисодий оқлаган ҳолда, кўмирни ишончли захираларидан 50% ни қазиб олиш имкониятини беради.
Тошкўмир ёнганда тахминан 8,14 кВтс/кг (29,3 МЖоул) энергия ажралиб чиқади.
Тошкўмир таркибидаги турли хил унсурларнинг ўртача қийматлари 16-расмда келтирилган.

расм. Дунё кўмир захираларининг қийматлари:
а) турли хил қитъаларда; б) фойдаланиш истиқболлари.


расм. Тошкўмирнинг тахминий таркиби.

***Хозирги пайтда тикланадиган энергия манбаларини ривожлантиришга катта кучлар сафарбар қилинмоқда.Ер сиртига тушаетган қуёш энергияси 600W/m2 ташкил этади, аслида эса бу рақам кун давомида хавонинг булутлиги ва исмига қараб ўзгариб туради. Қуёшнинг иссиқлик энергиясини электр энергиясига айлантириш катта қизиқиш туғдирмоқда. Саноат қурилмаларининг марказий қисмларида қуёш нурлари марказлашган холда концентрацияланади. Бунда линза ва қайтарувчи ойналар кенг қўлланилади.Бундан ташқари линза ва қайтарувчи ойналар эгрилиги жуда аниқ бўлиши ва кузатувчи механизмлар аниқ ишлаши талаб қилинади. концентраторларҚуёш харакатланишига қараб лминза ва қайтарувчи ойналарни қуёш нурига перпендикуляр холатга тўғрилаб туради.Хозирда қуёш нурининг 16000 каррали клонцентрациясига эришилган. Бундай қурилма Франциянинг Пиреней тоғларидаги қуёш печида амалга оширилган. Қуёш нурининг йиғилган жойида Буғ қозони ўрнатилган бўлиб,унда керакли курсаткичларга эга буғ ишлаб чиқарилади.Айрим худудларда қуёш энергиясининг иссиқлиги чучук сув танқислигини хал этишда, айрим металларни эритишда (Паркент қуёш станцияси,Ўзбекистон) ишлатилади. Қуёш энергиясидан совуқлик олишда хам фойдаланиш мумкин. Қуёш энергиясини электр энергиясига айлантиришнинг иккинчи йўли фотоэлектрик эффект. Бунда Қуёшнинг нурли тўлқинлари махсус сиртларга йўналтирилади ва физикавий жараён хисобига электр токи хосил бўлади. Бундай сиртлар ярим ўтказгич материаллар қатламларидан иборат бўлади. Ярим ўткеазгич сиртга қуёш нури тушганда электронлар бир қатламдан иккинчи қатламга ўитадаи,натижада электр юритувчи куч хосил бўлади. Бу физик ходисага асосланган технология фотоволтаг технологияси билан маълум. Зохозирда бу технология дунёнинг кўпгина мамлакатларида кенг қўлланилишга тавсия этилмоқда.Жумлада Ўзбекистон республикаси Самарқанд вилоятида 100 МВт қувватга эга фотоэлектрик станция қурилмоқда. Бу станциянинг қуввати кичик ахоли пунктини,ёки саноат корхонасининг бир цехини электр билан таъминлашга етади


B.M. Weedy,B.J. Cory,N. Jenkins,B. Ekanayake,G. Strbac. Electric Power Systems.
John Wiley & Sons Ltd, 2012, The Atrium, Southern Gate, Chichester, West Sussex, PO19 8SQ, United Kingdom
Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish