Ma’ruza elektr va magnetizm asoslari reja

10. Toklarning magnit maydoni.

Magnit hodisalari, ya’ni tabiiy temirtak ning temir buyumlarni o’ziga tortishi, shuningdek Yer sayyoramizning magnit maydoni mavjudligi ancha ilgari ma’lum edi. Doimiy magnitni 1600 yilda Gilbert batafsil tekshirdi, 1820 yilda Ersteg magnit hodisalariga doir bir qator tajribalar o’tkazdi. Bu tajribalar yordamida shu narsa aniqlandiki, faqat harakatlanayotgan elektr zaryadlari, o’zgarayotgan elektr maydonlari magnit ta’siriga egadir. Demak, harakatlanayotgan elektr zaryadlari atrofida magnit maydoni vujudga keladi.

Barcha moddalar magnit xususiyatlari jihatidan 3 turga bo’linadi.

1.