Ma`ruza 3 Ilmiy tadqiqotda muammoni qo`yish va gipotezani asoslash Reja

isbotlash

, ikkinchi holda esa ularni 

inkor etish 

haqida  gap  boradi.  Gipotezaning  to`g’riligini  nazariy  tekshirish  uchun  uning 

asoslaridan mantiqiy xulosalar, oqibatlar chiqariladi. Bunday oqibatlar qancha ko`p 

bo`lsa,  gipotezani  tekshirish  shuncha  ishonchli  bo`ladi.  Gipotezadan  chiqarilgan 

oqibatlar haqiqatga mos kelsa, u o`z tasdig’ini topadi, aks holda u soxta deb e`lon 

qilinadi  va  chetga  suriladi.  Ilmiy  ijod,  ilmiy  izlanish  mavjud  gipotetik  bilimning 

haqiqatga mosligini tekshirishga yo`naltirilgandir. Bunda jumboqli vaziyat yuzaga 

kelishi  -  bir  bilim  sohasidagi  turli  faktlar  qarama-qarshi  gipotezalarni  tasdiqlashi 

mumkin.  Masalan,  optikada  yorug’likning  tabiati  haqida  ikki  qarama-qarshi 

gipoteza  -korpuskulyar  va  to`lqinli  gipotezalar,  tekshirilgan,  sinovdan  o`tkazilgan 

faktlar  mavjud  edi.  Yorug’likning  kvant  nazariyasi  yaratilganidan  keyingina 

yorug’likning  dualistik,  korpuskulyar-to`lqinli  tabiatini  to`g’ri  tushuntirishga 

muvaffaq bo`lindi va bu ikkala gipotezaga ham hayotga yo`llanma berdi.