Маъруза 14 Дастгоҳлар ҳақида умумий маълумот

 
Фрезалаш дастгоҳида бажариладиган ишлар ва кесувчи асбоб турлари. 
Фрезалаш дастгоҳида горизонтал, вертикал, қия юзаларини фрезалаш, ариқча ва 
пазларни фрезалаш, фасонли юзаларни фрезалаш, тишли ғилдиракларга тиш очиш 
мумкин.
Юқоридаги ишларни бажариш учун қуйидаги кесувчи асбоблардан фойдаланилади: 
цилиндрик, торецли, цилиндрик учли, бурчакли, диск, фасонли, Т - симон фрезалардан 
фойдаланилади. 
Расм. Фрезерлаш дастгоҳларида бажариладиган ишлар 
 
 
Фрезалаш дастгоҳида ишлатиладиган ёрдамчи мосламалар ва керак яроқлар. 
 
Фрезалаш дастгоҳида машинавий диски, қисқич ва призма, бурчак, оправкалар, 
бўлиш каллаги ва бошқалар ишлатилади. 
Бўлиш каллаги, заготовкани бирин кетин маълум бурчакка бўлиш учун 
фойдаланилади. 
Рандалаш ва вертикал рандалаш (ўйиш) дастгохи ва унда бажариладиган 
ишлар. 
 

---

 Рандалаш дастгохида заготовкаларни ташқи юзаларини, вертикал рандалаш (ўйиш) 
станоги эса заготовканинг ички юзига хам ишлов бериш учун ишлатилади. 
Рандалаш ва ўйиш дастгохларининг юқорида танишилган станоклардан фарқи 
шундаки, бу дастгоҳиларда муҳим харакат тўғри чизиқли илгариланма - қайтарма ҳаракат 
бўлиб, бир йўналишда иш ҳаракати содир бўлса, иккинчи йўналишда салт юриш содир 
бўлади. Бу дастгоҳларда заготовкалар оддий ва арзон асбоб кескич билан ишланади. Бу 
эса рандалаш ва ўйиш дастгохларининг индивидуал ва майда сериявий ишлаб 
чиқаришларида ишлатилишини белгилайди. 
У қадар катта бўлмаган заготовкаларни ишлашда кўндаланг рандалаш станогидан 
фойдаланилади. 
Бу дастгоҳ қуйидаги қисмлардан иборат: 
1. Ползун - кескични илгариланма-қайтар ҳаракатга келтириш учун хизмат қилади 
(кескични харакат йўл қийматини хам созлаш учун ишлатилади). 
2. Станина - станокнинг қолган қисмини ўрнатиш учун хизмат қилади. 
3. Суппорт - кескични махкамлаш ва уни маълум бурчакка буриш учун хизмат 
қилади. 
4. Стол - заготовкани махкамлаш-ўрнатиш учун хизмат қилади. 
5. Кўндаланг йўналтиргич - столни заготовка билан бирга кўндаланг йўналтириш учун 
хизмат қилади. 
6. Тезликлар қутиси - ползукни илгариланма-қайтар тезлигини ўзгартириб беради. 
Бу дастгоҳда горизонтал, вертикал, қил юзаларини рандалаш, пазларни, канавкани 
рандалаш, кесиб тушириш, фасонли (шаклдор) юзаларни рандалаш. 
Юқоридаги ишларни бажариш учун қуйидаги кесувчи асбоблардан фойдаланилади. 
Хомаки рандалаш кескичи, тозалаб рандалаш кескичи, ёнаки кескичи, ариқча 
кескичи, кесиб тушириш кескичи, фасонли (шаклдор) кескичлар.