Ma’ruza №13. 13-mavzu. Shahar turar joy uylarining energiya samaradorligi

Aeratsiya (yun. aero..) – 1. Suv A.i – suvni havo kislorodi bilan toʻyintirish. Vodoprovod suvini tozalash inshootlarida suvdagi temir gidrooksidni, erkin karbonat angidridini, vodorod sulfidin chiqarib yuborish hamda suvning sifatini yaxshilash; oqova suvlarni biologi k tozalash inshootlarida (aerotenk, aerofiltr, biofiltrlarda) mikroorganizmlarning yashash sharoitlarini ta’minlash maqsadida A. amalga oshiriladi. 2. Bino A.si – bino ichi va tashqarisidagi havo zichliklari orasidagi farq hisobiga va shamolning bino devoriga hamda ustyopmasiga ta’siri hisobiga amalga oshadigan tabi-iy-tashkiliy havo almashinish. Ortiqcha issiqligi boʻlgan sanoat binolari va sexlar (temirchilik, quymachilik, pro-kat va boshqalar)da qoʻllaniladi. Binolardagi ortiqcha issiqlikning energiya sarfla-may turib almashinishiga imkon beradi. Bino A.sida deraza yoki tirqish orqali binoning pastki qismiga kelgan tashqi havo issiq va ifloslangan havoni binoning yuqori qismidagi tirqish (aeratsiya fonari)dan siqib chiqaradi. Yilning sovuq davrlarida xizmatchilar shamol-lamasligi uchun havo poldan kamida 4 m balandlikdagi tirqishdan kiritiladi.
Insolyasiya (lotincha: incolo — quyoshga tutaman) — 1) yer sirtining quyosh radiatsiyasida nurlanishi. Muayyan vakt birligi mobaynida 1 sm2 sirtga tik tushayotgan quyosh nuri engergiyasi bilan ifodalanadi. Quyosh radiatsiyasining atmosferada yutilishi, sochilishi va kaytishi natijasida I. kun davomida va shuningdek, fayeldan fayelga juda tez (0 dan 1,5 kal/sm2 min va undan or-tiq) oʻzgaradi. Uy va binolarni loyihalashda I. hisobga olinadi. Mac, bi-noni, ayniqsa, turar joylarni kungay joyga solishga harakat qilinadi. I. miqdori aktinometr va pirgeliometr bilan oʻlchanadi; 2) tibbiyotda — quyosh nuri bilan davolash va badanni chi-niqtirishda I.dan keng foydalaniladi. Davolash muassasalari, sanatoriylarda maxsus insolyariylar boʻladi (qarang Havo va quyosh vannalari).
Energiyani tejash - bu foydalaniladigan energiya resurslari miqdorini kamaytirishga qaratilgan tashkiliy, huquqiy, texnik, texnologik, iqtisodiy va boshqa chora-tadbirlarni amalga oshirish, ulardan foydalanishdan tegishli foydali samarani saqlab qolish. Energiyani tejashning asosiy yo'nalishlari [1]:
Energiyani tejovchi texnologiyalarni joriy etish (yoritish tizimlarini energiya tejamkorlariga almashtirish, yumshoq starterlarni o'rnatish, energiyani ko'p talab qiluvchi uskunalarni energiya tejamkorlariga almashtirish, reaktiv quvvat kompensatsiyasi).;
"Aqlli uy" kontseptsiyasi o'tgan asrda Evropada maishiy texnika uchun avtomatik boshqaruv tizimlarini ishlab chiqish bilan tug'ilgan. Bunday uyning kontseptsiyasi uchta asosiy tamoyilga asoslanadi: samaradorlik, xavfsizlik va qulaylik. "Aqlli uy" - bu hayotni ta'minlashning asosiy jarayonlarini boshqarish tizimi bo'lib, u katta, to'liq avtomatlashtirilgan komplekslarni ham, kichik tizimlarni ham boshqarishni ta'minlaydi, shuning uchun uni kvartiralarda, kottejlarda, savdo va ofis binolarida, shuningdek, chakana savdo va sanoat majmualarida juda katta binolar. Aqlli uy tizimini qurishni qanday boshlash kerak? "Aqlli uy" ning asosiy xususiyati alohida tizimlarni bitta boshqariladigan kompleksga birlashtirishdir. Bunday yagona kompleks elektr ta'minoti, suv ta'minoti, isitish, ventilyatsiya va konditsionerlik, videokuzatuv, xavfsizlik va yong'in signalizatsiyasi, ob'ektning GSM / IP monitoringi, avtomatlashtirish tizimlari va barcha haydovchi mexanizmlarini boshqarish tizimini o'z ichiga oladi.