Ma’ruza №10: allel genlarning o`zaro ta`sirida va natijasida belgilarning naslga o’tishi reja

1. Komplementar ta’sir - genotipda allel bo‘lmagan genlarning birgalikda, ya’ni belgilarning rivojlanishiga olib kelishiga tushuniladi. Buni to‘ldiruvchi ta’sir ham deyiladi. Bunda har bir gen alohida biror belgini yuzaga chiqara olmaydi. Misol: xushbo‘y hidli oq gulli no‘xat chatishtirilganda F₁ da duragay sariq gulli bo‘ladi. Sariq gullar o‘zaro chatishtirilganda F₂ da 9:7 nisbatda, ya’ni fenotipda 9/16 sariq, 7/16 oq gulli bo‘ladi. Sababi genotipdagi dominant bo‘lgan bitta gen A yoki V gulga sariq rang bera olmaydi. Ular birikib rang hosil qiladi. Bunday hodisani sichqonlarda ham, makkajo‘xorida ham, piyozlarda ham ko‘rish mumkin.Ba’zan 1 yoki 2 komplementar gen mustaqil ta’sir etishi ham mumkin. Misol: sharsimon qovoqlar chatishtirilsa F₁ da gardishsimon qovoqlar hosil bo‘ladi. (AAvv x aaVV) F₂ da esa cho‘zinchoq qovoq ham hosil bo‘ladi.