Ma’ruza №1 оrgаnik kimyo fаni va uning

Laboratoriyadа оlinish usullаri

4.Alyuminiy karbidga suv ta’sir etish orqali metanni olinishi.

5.Metanni Bertlo usuli bo’yicha uglerod disulfiddan olinishi.

6.Sirka kislota tuzidan (dekarboksillanish) olish.

7.Vyurs reaksiyasi (1885). Alkanlarni galogenli hosilalarini natriy metali bilan qizdirib to’yingan uglevodorodlar vakillarini sintez qilib olish.

Bu reaksiyaning mexanizmini Shorigin tomonidan 1907 yilda aniqlangan. U quyidagi ikki bosqichdan iborat.

I.

II.

8. 1849 yilda Nemis olimi Kolbe organik kislota tuzlarini elektroliz qilib to’yingan uglevodorodlarni oladi. .(Elektrosintez)

kаtоd

аnоd

2C_nH_2n+1→C_nH^∙_2n+1- C_nH_2n+1

9. Har xil birikmalarni qaytarish orqali.

CH₃I + HI  CH₄ + I₂

CH₃CH₂OH + 2HI  C₂H₆ + H₂O + I₂

CH₃COOH + 6HI  CH₃-CH₃ + 3I₂ + 2H₂O

C₂H₅I + [H]  C₂H₆ + HI

C₂H₅-NH₂ + [H]  C₂H₆ + NH₃

10. To’yinmagan va o’ta to’yinmagan uglevodorodlarni gidrogenlash.

11. Metall organik birikmalarni suv ta’sirida parchalash usuli bilan ham to’yingan uglevodorodlarni olish mumkin.

Zn(CH₃)₂ + 2HOH  2CH₄ + Zn(OH)₂

Zn(C₂H₅)₂ + 2HOH  2C₂H₆ + Zn(OH)₂

Grinyar reaktivi orqali to’yingan uglevodorodlarni olish: dastlab Grinyar reaktivi olinadi. Olingan magniy organik birikma suv ta’sirida parchalanib to’yingan uglevodorodlar olinadi.

CH₃I + Mg CH₃-Mg-I

CH₃MgI + HOH  CH₄ + Mg(OH)I