|
2 – Rasm. To'yingan bug'da turbinli agregati bo'lgan eng oddiy ikki davrli atom elektr stantsiyasining issiqlik diagrammasi: MCP - asosiy aylanma nasosi
Reaktorda isitiladigan suv bilan o'tkaziladigan QI issiqlik miqdori va AES bug' generatoriga suv bilan ta'minlangan QI I davridagi issiqlik tashish yo'qotishlarini aniqlaydi, ular 0,5-1,0%ga baholanadi. AES bug 'generatoridagi issiqlik yo'qotilishi portlash (1–1,5%) va atrof -muhit bilan issiqlik almashinuvi (0,1–0,2%) tufayli sodir bo'ladi.
Adabiyotlar ro’yxati
1. Mingazov R.F. «IESning bug‘ Issiqlik va atom elektr stansiyalari». –Toshkent.: Turon-iqbol, 2006.
2. Mingazov R.F., Saydaxmedov S.S. “IESning issiqlik stansiyalarida issiqlik energetika qurilmalarini ishlatilish va ta'mirlash”. –Toshkent.: Voris, 2007.
3. Osnovnoe oborudovanie AES: uchebnoe posobie / S.M. Dmitriev [i dr.] - Minsk: «Visheyshaya shkola», 2014. - 436 s.
3. Tashlikov O.JI. Osnovk yadernoy energetiki: uchebnoe posobie /Tashlikov
O.JI. - Ekaterinburg: Izd-vo Ural. Un-ta, 2016. - 212 s.
4. Margulova T.S. Atomnie elektricheskie stansii: Uchebnik dlya vuzov / T.x. Margulova. - 5-e izd. pererab. i dop. - M.: Vissh. shkola, 1994. - 360 s.
5. Turbini teploviх i atomniх elektrostansiy / V. Frolov, A. Bulkin, A. Truхniy, A. Kostyuk. -M.: Izd-vo MEI, 2001. - 488 s.
Ma’ruza № 5
Mavzu: Yadro yoqilg’isi sarfini aniqlash.
Energiya yadro reaktorining faol zonasi (a.z.eyar) - bu uning hajmining bir qismi bo'lib, unda yadro yoqilg'isining bo'linishining uzluksiz o'z-o'zini qo'llab-quvvatlovchi zanjirli reaktsiyasini amalga oshirish uchun shartlar konstruktiv tarzda tashkil etilgan va undan keyingi foydalanish uchun unda hosil bo'lgan issiqlikni muvozanatli olib tashlash uchun sharoitlar tuzilgan.
Yadro yoqilg'isi odatda faol zonada barcha bo'linadigan nuklidlar to'plami sifatida tushuniladi. Operatsion dastlabki bosqichida atom elektr stansiyalarida ishlatiladigan issiqlik energiya yadro reaktorining aksariyati faqat uran yoqilg'isida ishlaydi, ammo kampaniya jarayonida ular ikkinchi darajali yadro yoqilg'isining muhim miqdorini - pluton-239 ni ishlab chiqaradi, bu uning hosil bo'lishidan so'ng reaktorda neytronlarni ko'paytirish jarayoniga kiritiladi. Shunday qilib, bunday YR -larda yoqilg'i kampaniyaning har qanday tasodifiy lahzasida uchta bo'linadigan komponentdan iborat bo'lishi kerak: 235U, 238U va 239Pu. Uran-235 va plutoniy-239 har qanday reaktorli energiya spektrining neytronlari va 238U, yuqorida aytib o'tilganidek, faqat yuqori tezlikdagi (E> 1.1 MeV bilan) neytronlar bilan bo'linadi.
Uran yadro yoqilg'isining asosiy xarakteristikasi uran yadrolarining ulushi (yoki ulushi)-barcha uran yadrolari orasida 235 degan ma'noni anglatuvchi dastlabki boyitish (x). 99.99% dan ortiq uran ikki izotopdan iborat bo'lganligi sababli - 235U va 238U, boyitish qiymati quyidagicha hisoblanadi:
x = N5/NU = N5/(N5+N8)
Tabiiy uran metalining tarkibida 235U yadrolarning 0,71% va 99,28% dan ortig'i 238U. Uranning boshqa izotoplari (233U, 234U, 236U va 237U) tabiiy uranda shunchalik ahamiyatsiz miqdorda mavjudki, ular hisobga olinmaydi.
Atom elektrostantsiyasi reaktorlarida 1.8 ÷ 5.2% ga boyitilgan uran ishlatiladi, dengiz transporti yadroviy energiya qurilmalarining reaktorlarida yadro yoqilg'isining dastlabki boyitilishi 20 ÷ 45% ni tashkil qiladi. Atom stansiyasida kam boyitilgan yoqilg'idan foydalanish iqtisodiy sabablarga ko'ra izohlanadi: boyitilgan yoqilg'i ishlab chiqarish texnologiyasi murakkab, energiya iste'moli murakkab va katta hajmdagi uskunalarni talab qiladi va shuning uchun qimmat texnologiya.
Metall uran, nisbatan past haroratlarda allotropik transformatsiyaga uchragan va kimyoviy jihatdan beqaror bo'lmagan, shuning uchun energiya reaktorlarining yoqilg'isi sifatida qabul qilinishi mumkin emas. Shuning uchun reaktorlardagi uran sof metall shaklida emas, balki boshqa kimyoviy elementlar bilan kimyoviy (yoki metallurgiya) birikmalar shaklida qo'llaniladi. Ushbu birikmalar yonilg'i tarkibi deb ataladi.
Reaktor texnologiyasida eng keng tarqalgan yoqilg'i kompozitsiyalari:
Do'stlaringiz bilan baham: |
