Ma’ruza №1 mavzu: elektr mashinalarni va tarnsformatorlarni ta’mirlashni va tuzilmani tashkil qilish. Reja

Ta’mirlashni tasniflash.

EM va transformatorlarni ekspluatasiya qilish shartlariga rejali – oldini oluvchi ta’mirlash va davriy buzilishini oldini olish sinovlarini o’z vaqtida o’tkazish kiradi. Elektr qurilmalarini ekspluatasiya qilishda ma’lum vaqt ichida ta’mirlashlar orasidagi sinovlar va o’lchovlar o’tkaziladi. Rejali ta’mirlashda qurilmaning texnik parametrlarini yaxshilaydi. Tamirlash tashkil qilinayotganda va rejalashtirilayotganda elektr mashina va tronsfarmatorlarni ta’mirlanadigan va ta’mirlanmaydigan tuzilishga ega bo`lishini ko`zda tutish kerak. Ta’mirlanmaydigan tuzilishli mashinalar, ta’mirlash o`rniga yangisi bilan almashtiriladi.

Ta’mirlash hajim bo’yicha quyidagilarga bo’linadi: joriy, o’rtacha va kapital.

Joriy ta’mirlash– jihozni ekspluatasiya qilinayotganda ishchi layoqtligini parametrlash uchun o’tkaziladi. Bunda ayrim qismlarni almashtirish yoki ta’mirlash va ularni rostlash bajariladi joriy ta’mirlash qurilma o’rnatilgan joyda to’xtatib, o’chirib o’tkaziladi.

O’rtacha ta’mirlash – qurilmani qisman yoki to’liq qismlarga ajratib o’tkaziladi. Ishdan chiqqan bo’lak (uzel) va detallarni ta’mirlash va almashtirishni, izolyasiya sifatini tiklashdan iborat. Bu paytda qurilmaning asosiy texnik ko’rsatkichlari tiklanadi.

Kapital ta’mirlash– qurilmani to’liq qismlarga ajratish, chulg`am va qismlarni almashtirish yoki tiklashni ko’zda tutadi. Bu vaqtda mashinaning to’liq yoki shunga yaqin imkoniyatlari tiklanadi.

Maqsadga qarab ta’mirlash: tiklanadigan, tiklovchi (rekonstruksiya) va takomillashtiruvchiga bo’linadi.

Tiklanadigan ta’mirlashda qurilmaning alohida qismlari va qurilmaning tuzilishi o’zgartirilmaydi. Texnik xarakteristika parametrlari o’zgarmaydi.

Tiklovchi ta’mirlashda– alohida qismlarning tuzilishi, materiallari o’zgartirilishi mumkin. Lekin texnik xarakteristikalari deyarli o’zgarmaydi.

Takomillashtiruvchi ta’mirlash – qism va materiallarni mukammalashtirishni va almashtirishni ko’zda tutadi. Bunda texnik xarakteristikalar yaxshilanadi va ularni yangi zamonaviy qurilma xarakterlariga yaqilashtiriladi.

O’tkazish metodi bo’yicha ta’mialash– majburiy va ko’rikdan so’ngi bo’ladi.

Majburiy ta’mirlash asosan javobgar qurilmada qo’laniladi. Xulosa qilib aytganda EM va transformatorlar ma’lum vaqt oralig`ida albatta kapital ta’mirlanadi. SHuningdek ma’lum vaqt oralig`ida joriy va o’rtacha ta’mirlash o’tkaziladi. Bu vaqtdagi remontlar orasida qurilmaning imkoniyatlaridan to’liq foydalanilmaydi. Ta’mirlashga shuningdek buzilmagan qurilma ham tushishi mumkin. SHuning uchun majburiy ta’mirlash juda qimmat hisoblanadi.

Ko’rikdan so’nggi ta’mirlash– reviziya yoki joriy ta’mirlash vaqtida o’tkaziladigan ko’rik va profilaktik sinovdan so’ng kapital ta’mirlash hajmida o’tkaziladi. Majburiy ta’mirlashdan ko’rikdan so’ngi ta’mirlashga asosiy bo’lmagan ommaviy qurilmalar o’tkaziladi.

Tashkil qilish bo’yicha ta’mirlash – markazlashtirilgan, markazlashtirilmagan va aralash bo’ladi.

Markazlashtirilgan ta’mirlash – maxsus ta’mirlash, sozlash korxonalarida o’tkaziladi. Markazlashtirilgan ta’mirlashda ishlash sifati yaxshilanadi. Bu formani mukammallashtirishda markazlashtirilgan qurilmani almashtirish, nomenklaturasini kengaytirish ta’mirlash korxonalarining xizmat chegaralarini tarqatish joriy va profilaktik xizmatlarni o’tkazish kiradi.

Markazlashtirilmagan ta’mirlash – qurilma o’rnatilgan korxonada ta’mirlash xizmatlari o’tkazadi.

Aralash ta’mirlash – ishning bir qismi markazlashtirilgan va bir qismi markazlashtirilmagan (o’z ta’mirlash xizmatlarida) xolda bajariladi.

Markazlashtirish darajasi korxona xarakteriga qurilma quvvatiga va turiga bog`liq.

3.