Ma’ruza-1 Elektrokimyo fani va uning mohiyati, rivojlanishi. O‘zbekistonda elektrokimyo bo‘yicha qilingan ishlar. Ma’ruzachi: Phd rashidova K. X. Reja

MA’RUZA-1
Elektrokimyo fani va uning mohiyati, rivojlanishi. O‘zbekistonda elektrokimyo bo‘yicha qilingan ishlar.
Ma’ruzachi:PhD Rashidova K.X.
Reja:
1.Elektrokimyo fanining predmeti,ob’ekti va uning mohiyati, rivojlanish bosqichlari.Asosiy tushunchalar.
2.O‘zbekistonda elektrokimy obo‘yicha qilingan ishlar.
Elektrokimyo - bu elektrokimyoviy jarayonlarni o’rganadigan bo’lim hisoblanadi.
Elektrokimyoviy jarayonlarga quyidagi jarayonlar kiradi:
A) Elektr toki ta’siridagi eritmada ketadigan jarayonlar (elektroliz);
B) eritmada boradigan va tashqi zanjirda elektr tokining paydo bo'lishiga olib keladigan jarayonlar(gal’vanik elementlar)
Elektrokimyoning o‘rganish ob`ekti- bu ionli sistemalar (ikkinchi tur o‘tkazgichlar) va fazalar orasidagi chegara sirtda yuz beradigan hodisalarni fazalar chegarasining strukturasi va zaryadlangan zarrachalarni tashib o‘tish mexanizmi nuqtai nazardan ko‘rib chiqishdir. Shunday qilib, elektrokimyo– bu kimyo fanlarining bo‘limi bo‘lib, bu fanda ionli sistemalarning fizik-kimyoviy xossalari o‘rganiladi, shuningdek zaryadlangan zarrachalar (elektronlar yoki ionlar) ishtirokida fazalar sirti chegarasi yuzasidagi jarayonlar va hodisalarni o‘rganadi.
Elektrokimyoning o‘rganish obyekti– bu ionli sistemalar (ikkinchi tur o‘tkazgichlar) va fazalar orasidagi chegara sirtda yuz beradigan hodisalarni fazalar chegarasining strukturasi va zaryadlangan zarrachalarni tashib o‘tish mexanizmi nuqtai nazardan ko‘rib chiqishdir. Shunday qilib, elektrokimyo– bu kimyo fanlarining bo‘limi bo‘lib, bu fanda ionli sistemalarning fizik-kimyoviy xossalari o‘rganiladi, shuningdek zaryadlangan zarrachalar (elektronlar yoki ionlar) ishtirokida fazalar sirti chegarasi yuzasidagi jarayonlar va hodisalarni o‘rganadi.

Elektrokimyoviy jarayonlarga kimyoviy energiyaning elektr energiyasiga(gal’vanik elementlar) va aksincha, elektr energiyaning kimyoviy energiyaga aylanishi(elektroliz) ko’rib chiqiladi.

• Elektrokimyoviy jarayonlarga kimyoviy energiyaning elektr energiyasiga(gal’vanik elementlar) va aksincha, elektr energiyaning kimyoviy energiyaga aylanishi(elektroliz) ko’rib chiqiladi.
• Kimyoviy energiya bilan elektr energiyasi orasidagi bog’lanish Gibbs-Gel’mgols tenglamasi:
• A=Q+T (dA/dT) (1)

"Elektrokimyo" atamasi ikki turdagi hodisalarni birlashtiradi: elektr va kimyoviy hodisalarni o’rganadi.
Ba’zi tushunchalarni ko’rib chiqamiz:
Elektrod- Zaryadlangan zarrachalar tutgan eritmaga
tushirilgan metal elektrod deyiladi.
Kimyoviy reaksiya energiyasini elektr energiyasiga aylantirib beruvchi sistema elektrokimyoviy zanjir yoki galvanik element deyiladi
Har qanday galvanik elementning bir elektrodida oksidlanish, ikkinchisida qaytarilish jarayoni ketadi