«Мармар кони ва иссиқлик электростанциялари чиқиндиси асосида қурилиш қоришмасини тайёрлаш.

3.5 Натижаларнинг таҳлили. Иш бўйича хулосалар. Диссертация 
ишини қўлёзмада топшириш. 
Хулоса 
В15 синфига мос келадиган икки юзинчи йечим қурилиш саноатида 
машҳур. У керакли хавфсизлик чегарасига ега, намликка чидамли ва совуқ 
иқлим шароитида ишлатилиши мумкин. Уни юқори сифатли материаллар 
ишлатиладиган, технология ҳурмат қилинадиган ва мавжуд бўлган 
ихтисослашган корхоналарда сотиб олиш тавсия етилади назорати. Aгар керак 
бўлса, бетон аралаштиргич ёрдамида аралашмани мустақил равишда тайёрлаш 
осон. Бу харажатларни камайтиради ва юқори сифатли хом ашёни ишлатганда 
аралашманинг хусусиятларини кафолатлайди. 
Сунъий қурилиш материаллари ва буюмлари асосан табиий хом 
ашёлардан, кўпинча саноат, қишлоқ хўжалиги ёки сунъий усулда олинган 
хомашёдан ишлаб чиқарилади. Ишлаб чиқарилаётган қурилиш материаллари 
табиий хом ашё манбаидан тузилишида ҳам, кимёвий таркибида ҳам фарқ 
қилади, бу эса махсус ускуналар ва энергия сарфини жалб қилган ҳолда 
фабрикада хом ашёни тубдан қайта ишлаш билан боғлиқ. Органик ишлов 
бериш (ёғоч, мой, газ ва бошқалар) ва ноорганик (минераллар, тошлар, 
рудалар, шлаклар ва бошқалар) хом ашёлар фабрикада ишлов беришда 
иштирок этади, бу сизга қурилишда ишлатиладиган материалларнинг хилма-
хил турларини олишга имкон беради. Айрим турдаги материаллар ўртасида 
композицион, ички тузилиш ва сифат жиҳатидан катта фарқлар мавжуд, аммо 
улар ягона материал тизимининг элементлари сифатида ўзаро боғлиқдир. 
Ушбу мақсадга эришиш учун қуйидаги асосий вазифаларни ҳал қилиш 
зарур эди: тизимларнинг таркибий-технологик назариясининг асосий 
қоидаларини ўзгартириш орқали тадқиқотга комплекс ёндашувни асослаш;
бетон хоссалари кўрсаткичларининг таркибий-критерий ва кибернетик 
моделлари тизимини ишлаб чиқиш, уларни биргаликда эчиш ва мослаштириш 

---

57 
усулларини аниқлаш; асосий қонуниятларни ўрганиш ва технологик 
омилларнинг бетон ва техник-иқтисодий параметрларнинг хусусиятларига 
комплекс таъсирини миқдорий баҳолашни ўрганиш; бетоннинг 
хусусиятларини таъминлаш самарадорлигини тизимли таҳлил қилиш 
тамойилларини, бетонга талабларни, бетон аралашманинг дастлабки таркибий 
қисмлари ва уларнинг нисбати, ҳолати, қаттиқлашувини танлашда мақбул 
қарор қабул қилиш учун шартлар ва шартларни ишлаб чиқиш; ишлаб 
чиқилган усулларни амалиётга татбиқ этиш ва уларни қўллашнинг иқтисодий 
самарадорлигини асослаш. Илмий янгилик: бетоннинг цемент пастаси ва 
цемент тошининг хусусиятларига таъсирини (нормал зичлик, юқори 
тикотропия 
чегараси, 
сув-цемент 
нисбати), 
агрегатларнинг 
характеристикаларини (бўшлиқ, ўзига хос сирт, сувга бўлган эҳтиёж), 
аралашманинг таркибий омиллари, шу жумладан эмулсификацияланган ва 
тузланган ҳавонинг таркиби, қаттиқлашиши шартлари ва давомийлиги;
мослашувчан мультифакторли математик моделларнинг комплексларидан 
фойдаланган ҳолда бетон аралашманинг ва бетоннинг зарур хусусиятларини 
таъминлаш имконияти асосланади; бетон композицияларни лойиҳалаш 
усулларининг аниқлиги оширилди (тақдим этилган параметрлар ва ҳисобга 
олинган омиллар сони), аниқ хусусиятлар кўрсаткичларининг моделларини 
биргаликда эчиш ва уларни ҳисоблаш-экспериментал усулларнинг анъанавий 
схемаларига киритиш алгоритмлари ишлаб чиқилди; Бетоннинг 
хусусиятларини таъминлаш самарадорлигини таҳлил қилиш ва турли хил 
мақбуллик шароитида мумкин бўлган альтернативаларни ҳар томонлама 
баҳолаш билан технологик параметрларни танлашга имкон берадиган 
миқдорий боғлиқликлар ва мезонлар тизими таклиф қилинди.