Marketingni tashkil etish tizimi

Marketingning asosiy maqsadi va mazmunining yana xususiyatlari shundan iboratki, u o‘z oldiga qo‘yilgan maqsadiga iste’molchi-xaridorlarni har qanday ehtiyojini to‘liq qondirish orqali, ularning ko‘nglini topib, rozi qilib erishishdir. Bunda ular ajratilgan mablag‘ va bor imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda amalga oshiradilar. Ular o‘zlariga qarashli tashkiliy guruhlari, bo‘lim va bo‘limchalarning xodimlarini mo‘ljallangan ma’lum segmentdagi bozorni egallashga, uni kengaytirib borishga undashlari,o‘rgatishlari lozim. Buning uchun marketing xodimlari tovarlarga bo‘lgan ehtiyojini rivojlanishini talab va taklifni o‘zgarish tendensiyalarini chuqur tahlil qilish, bozorda paydo bo‘layotgan har bir yangi tovarni bunyod etish, loyihalash, sinovdan o‘tkazish, joriy etish ustidan nazorat qiladilar.
Marketingni tashkil etishda uning tuzilishi qandayligidan qat’iy nazar bir xildagi qonun-qoidalarga rioya qilinmog‘i darkor. Ularning majmuiga prinsip deb ataladi. Prinsip lotincha «prinsipium» so‘zidan olingan bo‘lib, dastlabki, asos, ya’ni xatti-harakat yoki faoliyatning asosiy qoidasi «rahbar», «g‘oya» degan ma’noni bildiradi.
Bozor iqtisodiyotiga o‘tishning hozirgi bosqichida marketingni tashkil etishda quyidagi prinsiplarga rioya qilinadi:
• mehnat taqsimoti (bo‘lishi) ga amal qilish;
• hokimiyatga bo‘ysunish, intizom va tartibga rioya qilish;
• buyruq berishning yagonaligi, boshqaruvda yakkaboshchilik va kollegiyalik;
• mehnatni moddiy va ma’naviy rag‘batlantirish;
• markazlashuv va ierarxiyaga rioya qilish;
• ishchi va xizmatchilarning doimiyligi, birligi va yagonaligi;
• tashabbuskorlik va haqqoniylik (obyektivlik);
• ilmiy asoslanganlik;
• tejamkorlik va samaradorlik.
Mehnatni marketing organlari tarkibida optimal taqsimlanish prinsipi– bu marketingni tashkil etishda bor bo‘lgan holatdir. Marketingni tashkil etishda mehnatni bo‘linish prinsipi, maqsadi, oqibat ishlab chiqarishni hajmini va sifatini birlamchi xarajatlar bilangina oshirishdir. Jamiyat a’zolarining o‘sishi bilan bir vazifaning o‘rniga ko‘p vazifalarni bajaradigan bo‘limlar paydo bo‘la boshlaydi. Har doim bir mahsulotni ishlab chiqaruvchi ishchi, har doim bir ish ustidan nazorat qiluvchi boshliq o‘zida ishonch, aniqlik tuyg‘usini sezadi, bu esa ishlab chiqarilayotgan mahsulot sifatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.