Marketing&Management Lector: Nodirjon Mamtaliyev

Sanoat mahsulotlari - bu keyingi ishlov berish yoki biznes yuritish uchun foydalanish uchun sotib olingan mahsulotlar. Shunday qilib, iste'mol mahsuloti va sanoat mahsuloti o'rtasidagi farq mahsulotni sotib olish maqsadiga asoslanadi. Agar iste'molchi uy atrofida ishlatish uchun maysazorni sotib olsa, maysazor iste'mol mahsulotidir. Agar o'sha iste'molchi ko'kalamzorlashtirish ishida foydalanish uchun o'sha maysazorni sotib olsa, maysazor sanoat mahsuloti hisoblanadi.

• Materiallarga xomashyo, yarim xomashyo va tabbiy materiallar kiradi.
• Ehtiyot qismlariga komponnetli materiallar va butlovchi qismlar kiradi.

Materiallar va ehtiyot qismlar

• Kapiatl buyumlarga o’rnatish va qo’shimcha qurilmalar kiradi.

Kapital buyumlar

• Ta’minot va xizmat tabiiyki, ta’minot ishlari va qo’shimcha xizmatlarni o’z ichiga oladi.

Ta’minot va xizmatlar
Yangi mahsulot ishlab chiqarish muammosi
Mahsulotning hayotiy tsikli strategiyasi
Mahsulotning hayotiy tsikli ikkita katta qiyinchilikni keltirib chiqaradi:
Kompaniya yangi mahsulotlarni ikki usulda olishi mumkin. ☞ sotib olish yo'li bilan (butun bir kompaniyani, patentni yoki boshqa birovning mahsulotini ishlab chiqarish uchun litsenziyani sotib olish orqali.)
☞firmaning yangi mahsulot ishlab chiqarishga bo'lgan sa'y -harakatlari orqali. (Yangi mahsulotlar deganda biz asl mahsulotlarni, mahsulotni takomillashtirishni, mahsulotning modifikatsiyasini va firma o'z mahsulotini ishlab chiqaradigan yangi brendlarni nazarda tutamiz).
Hozirgi sharoitda tez o'zgarib turadigan sharoitda, ko'plab kompaniyalar o'sishining ko'p qismini yangi mahsulotlarga tayanadilar.
Masalan, Apple kompaniyasi: iPhone va iPad-faqat oxirgi o'n yil ichida taqdim etilgan-hozirda kompaniyaning eng ko'p sotiladigan ikkita mahsuloti bo'lib, faqat iPhone umumiy Apple daromadining 62 foizidan ko'pini va qurilmalar sotilishining 77 foizini olib keladi.
Biznesni tahlil qilish
Mahsulotni ishlab chiqish
Test marketing
Tijoratlash
Fikrlarni yaratish
G’oyalarni tekshirish
Kontseptsiyani ishlab chiqish va sinovdan o’tkazish
Marketing strategiyasini ishlab chiqish

• Fikrlarni yaratish - yangi mahsulot g'oyalarini muntazam izlash( Ichki va tashqi manba) – R&D, ta’minotchilar, xaridorlar, raqobatchi kompaniyalar,
• G’oyalarni tekshirish - yaxshi mahsulot g’oyalarini aniqlash va nomaqbullarini iloji boricha tezroq tashlab yuborish uchun yangi mahsulot g'oyalarini ko'rib chiqish.
• Mahsulot kontseptsiyasi - bu iste'molchilarning mazmunli so'zlari bilan ifodalangan yangi mahsulot g'oyasining batafsil versiyasi.. Kontseptsiyalarni sinab ko'rish - iste'molchilarning qiziqishini kuchaytiradimi yoki yo'qligini aniqlash uchun yangi iste'molchilar guruhi bilan yangi mahsulot kontseptsiyalarini sinab ko'rish.
• Marketing strategiyasini ishlab chiqish - mahsulot kontseptsiyasiga asoslangan yangi mahsulotni sotishning dastlabki strategiyasini ishlab chiqish.
• Biznesni tahlil qilish - bu mahsulotning sotilishi, xarajatlari va foyda prognozlarini ko'rib chiqish, bu omillar kompaniyaning maqsadlariga mos keladimi yoki yo'qligini aniqlash.
• Mahsulotni ishlab chiqish - mahsulot g'oyasini bozor taklifiga aylantirish uchun mahsulot kontseptsiyasini jismoniy mahsulotga aylantirish.
• Test marketing - bu yangi mahsulotni ishlab chiqish bosqichi, unda mahsulot va uning taklif qilingan marketing dasturi real marketing sharoitida sinovdan o'tkaziladi.
• Tijoratlashtirish - bozorga yangi mahsulotni chiqarish.