Маркетинг

Маркетинг
 
 
 
128 
қўшиб бериш, бепул етказиб бериш ва ўрнатиш, маълум муддатда сотилган товарга 
бепул хизмат кўрсатиш ва бошқалар киради. 
Сотишни рағбатлантиришда товар тўғрисида маълум даражада ахборотга эга 
бўлмаган истеъмолчиларга мурожат қилинади. Шунинг учун рағбатлантириш 
сиѐсатининг вазифаси - уларда фирма товарларини кейинги вақтда сотиб олишга 
иштиѐқ туғдириш ҳамда доимо алоқада бўлишга чиқаришдан иборат. Одатда 
талабни шакллантириш тадбирлари истеъмолчиларга ва сотувчиларга қаратилган 
бўлади. Истеъмолчиларни рағбатлантириш уларга сезиларли тижорат имтиѐзлари 
беришни кўзда тўтади: 
товарни сотиб олиш ҳажмига ва доимий алоқада бўлиб туришга 
бериладиган имтиѐз; 
ҳар хил шаклдаги қарзларга товар сотиш; 
товарнинг кўп ҳажмда харид қилинишини кўзлаб намуналарни бепул 
тарқатиш; 
товарларни вақтинча ишлатиш учун бепул бериш; 
ишлатилган товарни маълум шартлар билан қабул қилиш; 
янги товарларни бўлажак харидорларга кўрсатиш; 
товар ишлаб чиқарувчи корхоналарда саѐхат уюштириш; 
янги товарларнинг бозорга киритилишига бағишланган матбуот 
конференциялари ўтказиш; 
товар нархини кескин тушириш тўғрисидаги радио, телевидение ва матбуот 
орқали еълонлар. 
Товарларга бағишланган рағбатлантириш сиѐсати уларнинг сотиб олувчи 
харидорлари турига боғлиқ. Воситачиларни рағбатлантириш, уларнинг фаоллигини 
ва ташаббускорлигини оширишга ҳамда истеъмолчилар доирасини кенгайтиришга 
мўлжалланади. Талабнинг шаклланиши ва сотишни рағбатлантириш сиѐсати 
товарнинг бозордаги ҳаѐтий босқичларига мувофиқ келиши билан ҳар бирига мос 
мазмун бағишлаши шарт. 
Бозорга кириш даврида агар фирма биринчи маротаба бозорга кириб 
бораѐтган бўлса, унда алоҳида стратегия ишлаб чиқилади. Одатда, қуйидаги 4 хил 
маркетинг стратегиясидан фойдаланилади: 
1. Жадал (шиддатли) маркетинг. 
Буни кўпчилик харидорлар - товар тўғрисида маълумотга эга бўлмаган ѐки 
бўлгани ҳам унинг юқори нархидан таъсирланмаган ҳолда ишлатади. 
Харидорларни жалб қилиш, уларнинг талабини шакллантириш тадбирлари 
ўтказишга катта маблағ ажратиш орқали уюштирилади. Товарнинг ҳам нархи 
юқори ўрнатилиб кўп фойда олиш назарда тутилади.