Marketing tadqiqotlari

G'oyani baholash mezonlariga misollar 
10.2.-jadval 
Mahsulot mezoni 
Marketing mezoni  
Moliyaviy mezon 
1 
U xavflimi?  
2 
Atrof 
muhitga 
ta`siri 
11 
Marketing 
tajribalariga 
mos keladimi? 
19 
Foyda olish potentsiali 
qanday? 

---

 
63 
 
qanday? 
3 
Mavjud 
texnika, 
texnologiya  va  bilimga  mos 
keladimi? 
4 
Odatdagi  mahsulotlarga 
nisbatan  keltiradigan  qiymati 
qanday? 
5 
Iste`molchilar 
uchun 
sezilarli rivojlanishmi? 
6 
Qadoqlash 
imkoniyatlariga mos keladimi? 
7 
Unga  egalik  qilish  holati 
qanday? 
8 
Orttirmalar 
uchun 
imkoniyat bormi? 
9 
Qo'l  kuchini  kam/ko'p 
talab qiladimi? 
10  Hayot tsikli qanday bo'ladi? 
12 
Mavjud 
sotuv 
kuchlaridan 
foydalanib 
bo'ladimi? 
13 
Ko'p 
reklama 
talab 
qiladimi? 
14 
Xorijga 
sotish 
imkoniyatlari qanday? 
15 
Mavjud 
taqsimot 
kanallaridan foydalaniladimi? 
16 
Bozorda  etakchi  o'ringa 
chiqamizmi? 
17 
Iste`molchilar 
uchun 
muhim rol' o'ynaydimi? 
18  Bozor o'sishi uchun 
potentsial bormi? 
 
20 
Foyda/xavf 
proportsiyalari qanday? 
21 
Qancha 
aylanma 
kapital talab etadi? 
22 
Talab 
qilinadigan 
kapital  miqdori  o'rtachadan 
pastmi- yuqorimi? 
23    Foydalilik nuqtasiga 
erishish va xarajatlarni 
qoplash uchun qancha 
muddat talab etiladi? 
 
 
Tovarni  ishlab  chiqarish
  bosqichida  tovar  g'oyasini  fizik  shaklga  mujassam  qiladilar  va 
mahsulotni  loyihalash,  o'rash,  markani  ishlab  chiqish,  mahsulot  vaziyatini  aniqlash, 
iste`molchining  munosabatini  va  foydalanishini  tekshirish  yo'li  bilan  asosiy  marketing 
strategiyasini belgilaydilar. 
Mahsulot konstruktsiyasi  haqida qaror qabul qilish ular tuzilgan  materiallarning sifatini  va turini, 
ishlab chiqarish usulini tanlash, mahsulot birligiga to'g'ri keladigan ishlab chiqarish vaqti qiymatini 
belgilash,  ishlab  chiqarish  quvvatidan  foydalanish  darajasi,  o'lchamlari,  rangi,  shuningdek, 
ishlanmalardan tijorat foydalanishiga o'tish uchun zarur bo'lgan davrni tanlash demakdir. O'rashga 
doir qarorlar qanday materiallar ishlatilishini aniqlaydi. Savdo markasiga doir qarorlar yangi yoki 
mavjud nomni tanlash, savdo markasining himoyalanishini o'z ichiga oladi.  
Mahsulot holatini aniqlash - bozor segmentini tanlash, yangi mahsulotni raqobatdosh mahsulot va 
firmaning  boshqa  takliflari  bilan  taqqoslash  demaqdir.  Tayyor  mahsulotni  odatda  test  orqali 
sinaydilar. U quyidagi sxema bo'yicha amalga oshirilishi mumkin: 
1.  Yangi  tovar  kontseptsiyasini  test  orqali  sinash  (mahsulotni  potentsial  iste`molchilarga 
tanishtirish). 
2. Tovarni test orqali sinash (degustatsiya, me`yorlar va talablarga mos kelishi va hokàçî). 
3.  Bozorni  test  orqali  sinash  (potentsial  iste`molchilarni  aniqlash  va  ularni  ijtimoiy-iqtisodiy 
mezonlar bo'iicha guruhlash). 
4.  Nomini  test  orqali  sinash  (berilgan  nom  qanday  his-tuyg'ularni  uyg'otashini  aniqlash,  taklif 
etilgan  nomlarni  qanday  qabul  qilishlari  haqida  potentsial  iste`molchilar  bilan  interv'yular 
o'tkazish). 
5. O'ramni testdan  o'tkazish iste`molchilar orasida o'ram va dozalash turlari  bo'yicha: bankalar, 
stakanlar, paketlar, butilkalar (afzalliklarni so'rovlar orqali aniqlash). 
6.  Reklamani  testdan  o'tkazish  (tovarlarning  tanlanish  sabablarini  aniqlash  va  bozorga  chiqish 
bosqichida qulay obro'-e`tiborni yaratish).