Marg’ilon shahridagi 8- umumiy o’rta ta’lim maktabinig “Informatika” fani o’qituvchisi Hilolaxon Umaraliyevaning

MARG’ILON SHAHRIDAGI 8- UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABINIG “Informatika” fani o’qituvchisi Hilolaxon Umaraliyevaning

Elektron jadvalning vazifalari va imkoniyatlari- mavzusida tayyorlagan bir soatlik dars ishlanmasi.

Mavzu: Elektron jadvalning vazifalari va imkoniyatlari Dars rejasi:

1. Elektron jadvallar haqida tushuncha.

2. Ms. Excel dasturi haqida tushuncha.

3. Ms.Excel dasturida ma’lumotli jadval yaratish.

Elektron jadvallar beradigan imkoniyatlar dasturlarning turlariga bog‘liq bo‘lib, asosan, quyidagilardan iborat:

• Elektron jadvallar beradigan imkoniyatlar dasturlarning turlariga bog‘liq bo‘lib, asosan, quyidagilardan iborat:
• Ma’lumotlarni jadval ko‘rinishida tasvirlash va ko‘rinishini o‘zgartirish;
• Jadval elementlarini formatlash;
• Formulalardan foydalanish (hisob-kitoblarni avtomatlashtirish);

Elektron jadvallarning asosiy vazifasi ma’lumotlarni jadval ko‘rinishida tasvirlash va qayta ishlash bo‘lib, birlamchi vazifasi hisob-kitoblarni avtomatlashtirishdir.

• Elektron jadvallarning asosiy vazifasi ma’lumotlarni jadval ko‘rinishida tasvirlash va qayta ishlash bo‘lib, birlamchi vazifasi hisob-kitoblarni avtomatlashtirishdir.
• Elektron jadvallar qo‘llanilaytogan sohalar juda ko‘p. masalan: moliya, buxgalteriyaga oid (hususan, ish haqini hisoblash), har xil iqtisodiy, texnik hisoblar, kundalik, xo‘jalik mollari va mahsulotlarni sotib olish hisoblari va hokazolar.

Katakchalarni avtomatik to‘ldirish;

• Katakchalarni avtomatik to‘ldirish;
• Standart funksiyalar majmuidan foydalanish;
• Ma’lumotlar asosida turli ko‘rinishda shakllar hosil qilish va tahrirlash;
• Ma’lumotlar bazasini hosil qilish va uning ustida amallar bajarish.

Birinchi elektron jadval dasturi VisiCalc (Visible calculator – ko‘rinayotgan kalkulator) nomi bilan Den Briklin va Bob Frenkston tomonidan 1979-yilda ishlab chiqilgan. Undan keyin kompyuterlarning turlari va vazifasiga qarab SuperCalc, Multiplan, Framework, Simphony, Works, 1C-Buxgalteriya, Master, MS Excel va boshqalar ishlab chiqarilgan va takomlillashtirib borilmoqda.

• Birinchi elektron jadval dasturi VisiCalc (Visible calculator – ko‘rinayotgan kalkulator) nomi bilan Den Briklin va Bob Frenkston tomonidan 1979-yilda ishlab chiqilgan. Undan keyin kompyuterlarning turlari va vazifasiga qarab SuperCalc, Multiplan, Framework, Simphony, Works, 1C-Buxgalteriya, Master, MS Excel va boshqalar ishlab chiqarilgan va takomlillashtirib borilmoqda.
• Xozirgi kunda eng yangi amaldagi hisoblash dasturi UZACPO deb nomlanadi. Bu dasturdan barcha byudjet tashkilotlarini buxgalteriya hisob ishlarini bajarish uchun foydalanilmoqda.

• Dastlabki naqli 1994-yilda Microsoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan va takomillashtirib borilayotgan Excel dasturi hozirgi kunda eng ommalashgan jadval protsessoridir.
• Excel dasturini ishga tushirish Microsoft Office paketining MS Word dasturi kabi uch xil usul bilan amalga oshirilishi mumkin:

masalalar panelidagi piktogrammasi yordamida;

• masalalar panelidagi piktogrammasi yordamida;
• ish stolidagi yorlig‘i yordamida;
• quyidagi ketma-ketlikdagi tanlovlarni bajarish orqali bajriladi:
• Excel dasturida ishni tugallash uchun esa x piktogrammasini yoki fayl menyusining “Выход”, yani chiqish buyrug‘ini tanlash yoki Alt+F4 klavishlarni birgalikda bosish yetarli.
• Excel dasturi ishga tushirlgach, ekranda E1 – rasmidagi kabi foydalanuvchi interfeysi namoyon bo‘ladi:

Exceldagi menyular satri Word matn protsessoridagi menyular satridan farqlanadi. Masalan, Word matn protsessorida Таблица(Jadval) menyusi o‘rnida Excelda Данные(Ma’lumotlar) menyusi bor; biror nusxa ko‘chirilgach, Правка(Joylashtirish) menyusi nusxani Word dasturidagidan farqli har xil hususiyatlari bilan joylashtirish imkonini beradi.
Yangi Mavzuni mustahkamlash va yakunlash.
Darslikdagi savollar orqali murojaat etiladi va mashqlar yechish asosida mavzu mustahkamlanadi:
Elektron jadvalning asosiy vazifasi nimadan iborat?
Elektron jadvahar imkoniyatlari haqida so‘zlab bering.
Qanday elektron jadvallar nomini bilasiz?
Excel jadvalini ishga tushirish va unda ishni tugatish usullarini amalda ko‘rsatib bering.