«Ma’qullayman» «Tasdiqlayman» Ilmiy rahbar: f f. doktori, O`zbek tili va adabiyoti professor Sh. N. Ahmedova kafedrasi mudiri Sh. N. Ahmedova

Meni bechora bu dunyo bila uqboga sig’mamdur.'

Mashrab nafaqat nola qiluvchi emas, balki isyonkor shoir sifatida zulm va razolat ildizini qirqish uchun yomonlarga va yomonlikka qarshi she`rlari, muxammas va mustazodlari bilan qalqon bo`ldi, amaldorlarning kirdikorlariga qarshi o`z nafratini bildirdi.

Mashrab ijodining asosiy mavzusi ishq-muhabbat masalasidir. Uning falsafiy, ijtimoiy-axloqiy qarashlari ham shu muammoga buysundirilib ifoda etiladi.

Mashrab xalq ichida iste`dodli shoirgina emas, o`tkir so`zli, hozirjavob hajvchi sifatida ham mashhur edi. Mashrab xalq xotirasida Nasriddin Afandi timsolini eslatar edi, bu esa aslida u avliyo kishi bo`lib bu uning har bir narsadan tez xulosa chiqarib, hajv qila olganligida ko`rinadi: uni xalq eng adolatparvar, haqiqatguy, barchaga g’amxo`r, olijanob axloqiy fazilatlarga ega shaxs sifatida tan olgani manbalardan ma`lumligini olimlar qayd etadilar.

Tarixdan ayonki, Mashrab ijod etgan davrda ijtimoiy hayotda adolatsizliklar avjga mingan edi. Shoir hayoti va ijodi bo`yicha qilingan ishlarda, tadqiqotlarda qayd etilganideq, uning dunyoqarashida so`fiyona mayllarning joy topishi, she`rlaridagi ba`zi she`riy ramzlarning tasavvufiy buyoklarda ifoda etilishida u yashagan zamon va salbiy hodisalarga boy sharoitning ham bevosita ta`siri bo`lgan. Mashrab o`z zamonasining mash`um jazolariga mahkum etilgan shaxs. Shunga qaramay u o`limni emas, tiriklikni sevgan: