Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

III.6.3. Sut qoramolchiligida qochirish va buzoq olishni rejalashtirish. 
 
Sut qoramolchiligida mahsulot ishlab chiqarish asosan g„unojin va sigirlardan 
buzoq olish bilan bog„liq, shuning uchun har bir fermada yil boshida qochirish va 
buzoq  olish  rejasi  tuziladi,  bu  xo„jalikda  chorvachilik  mahsulotlarini  ishlab 
chiqarish  rejalarini  bajarishni  ko„zda  tutadi.  Bu  reja  podani  maqsadli  juftlash 
natijasida  uni  takomillashtirish  imkonini  beradi.  Buzoq  olish  va  sut  ishlab 
chiqarishni yil davomida bir me‟yorda tashkil qilishni ta‟minlaydi. 
Xo„jalikda qochirish va buzoq olish rejasini tuzish uchun  jami qochiriladigan 
urg„ochi  (sigir,  qochirish  yoshidagi  tanalar)    hayvonlar  soni,  qisir  sigirlarni 
aniqlash,  ularni  obdon  davolash;  xo„jalikda  qochirilishi  lozim  urg„ochi  tanalarni 
kerakli  vaqtda  buzoq  olish    maqsadida  qochirish,  sigir  va  urg„ochi  tanalarni 
qochgan  va  tug„ish  muddatlari;  bo„lar  asosida  oylar  bo„yicha  qochadigan  va 
tug„adigan sigir va g„unojinlar bosh soni aniqlanadi, ular asosida yagona qochirish 
va tug„ish rejasi shakllanadi. 
Bu borada yana xo„jalik hududida borliq aholining urg„ochi tana va sigirlarni 
qochirish ham inobatga olinadi. 
Bular  asosida  yil  davomida,  oylar  bo„yicha  zarur  urug„  soni  asosida  viloyat 
naslchilik idorasiga yil boshida so„rov berilib, shartnoma tuziladi. Tabiiy qochirish 

---

 
166 
hukm  surgan  xo„jaliklarda  esa  kerakli  buqalar  soni  aniqlanadi,  kerak  bo„lsa 
qo„shimcha-sotib olinadi. Bunda albatta xo„jalikda juftlash rejasi inobatga olinadi. 
Juftlash  xo„jalikni  o„zida  mutaxassislar  va  viloyat  naslchilik  idorasi  xodimlari 
yordamida  tuziladi,  bunda  albatta  xo„jalik  podasini  tezroq  takomillashtirish  bosh 
masala bo„lmog„i kerak. 
Qochirish naslchilik xo„jaliklarida yakka juftlashni ko„zda tutib unda asosiy va 
qo„shiimcha buqa albatta ko„rsatiladi. Tovar xo„jaliklarida esa ushbu reja guruhlab 
juftlash asosida tuziladi. 
Yuqoridagi rejani tuzishdan asosiy maqsad sigir va g„unojinlarni tug„ishini yil 
davomida  xo„jalik  imkoniyatlarini  hisobga  olgan  holda  rejalashtirishdan    iborat. 
Ba‟zi  xo„jaliklarda  tug„ish  yil  davomida  bir  maromda  rejalashtiriladi,  shuning 
uchun  mahsulot  ishlab  chiqarish  ham  yil  davomida  bir  maromda  tashkil  qilinadi. 
Agarda  xo„jalik  hududida  sero„t  bahor  va  yoz  yaylovlari  ko„p  bo„lsa  ulardan 
oqilona foydalanib ko„p va arzon sut ishlab chiqarish maqsadida tug„ish muddatlari 
asosan  shu  mavsumga  rejalashtariladi.    Xullas  har  bir  muayyan  sharoitda  bu  reja 
aniq maqsadni ko„zlaydi.