Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

 
II BOB 
 
QISHLOQ XO‘JALIK HAYVONLARINI OZIQLANTIRISH 
 
Ozuqalar- hayvonlarning turli tuyimli va mineral moddalarga  bo„lgan talabini 
qondirib, ularning sog„ligi, hamda mahsuloti sifatiga salbiy ta‟sir qilmasligi lozim. 
Ozuqalar  hayvonlar  mahsuldorligi,    serpushtligi  va  salomatligida  o„z  aksini 
topadi. 
Hayvonlar  mahsuldorligini  70%  ozuqalarga  bog„liq.  Shuning  uchun  har  bir 
xo„jalikda  mo„l-ko„l  yem-xashak  bazasini  yaratish  hayvonlardan  yuqori  mahsulot 
olish garovi hisoblanadi. 
O‟zbekistondagi  fermer  xo„jaliklarida  1  bosh  shartli  qoramol  uchun  3500-
4000 ozuqa birligi tayyorlash, chorva hayvonlarini to„kis ozuqalar bilan ta‟minlash 
imkoniyatini yaratib beradi. 
Buning  uchun  har  bir  xo„jalikda  yil  boshida    hayvonlarning  ozuqalarga 
bo„lgan talabi aniqlanib,  shu asosda oziqa ekinlari joylashtiriladi. 
Oziqa  ekinlarining  yangi  tur,  navlarini  joriy  qilish,  xashaki  ekinlarni 
o„stirishning yangi texnologiyalaridan foydalanish natijasida har gektar yerdan 100-
150 s oziqa birligi yetishtirish choralarini ko„rish kerak. 
O‟zbekistonda  sug„oriladigan  yerlarning  chegaralanganligi  oqibatida  yem-
xashak  ekinlari  uchun  yetarli  maydonlar  ajratishning  imkoniyati  yo„q,  shuning 
uchun    ko„proq  oziqalarni  oraliq  va  takroriy  ekinlar  hisobiga  yetishtirish  taqozo 
etadi, ularning har gektaridan 250-300 s hosil olsa bo„ladi. 
Asosiy xashaki ekinlar  bedadan pichan holida 100-150 s, makkajo„xori poya 
hisobida 300-400 s, lavlagidan 400-500 s hosil olish talab etiladi. 
 Tayyorlangan  oziqalarni  o„z  vaqtida  yig„ishtirish,  tashish,  saqlash  ularning 
sifatiga ta‟sir ko„rsatadi, buning uchun har bir oziqani ko„rsatilgan yuriqlar asosida 
saqlash alohida ahamiyat kasb etadi. 
Yem-xashaklarni  yedirishdan  oldin  hayvonlarga  tayyorlab  berish  ulardan 
samarali foydalanishning muhim omilidir. 
Qishloq xo„jalik  hayvonlariga talab qilinadigan ozuqa me‟yorlari:  
Sigirlarning mahsuldorligi 
3000 kg bo„lganda-42 s ozuqa birligi; 
4000 kg bo„lganda-47 s ozuqa birligi; 
5000 kg bo„lganda-60 s ozuqa birligi. 
42 s  oziqa birligi quyidagi oziqalardan tashkil topadi: pichan-1,4 t, somon-1,5 
t, senaj-1,9 t, silos-2,4 t, ko„q ut-6,6 t, yem ozo„qalar 870 kg. 
1 bosh qo„yga 1 yilga 5,0 s oziqa birligi; 1bosh otga yiliga  30 s oziqa birligi; 
1 bosh tuyaga bir yilga 27 s oziqa birligi; 1 bosh urg„ochi cho„chqaga 15 s oziqa 
birligi talab etiladi. 
 
 

---

 
45