Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich



Download 3,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet236/433
Sana30.09.2021
Hajmi3,26 Mb.
#189918
1   ...   232   233   234   235   236   237   238   239   ...   433
Bog'liq
chorvachilik asoslari

Qorako‘l teri – qorako„l qo„ylarning asosiy mahsuloti hisoblanadi. Qorako„l 
deb qo„zilarni 1-3 kunligida so„yib olinadigan, terisida jun tolalari turli uzunlik va 
shakldagi  jingalaklari  bor  teriga  aytiladi.  Qorako„l  palto,  telpak,  yoqa  va  boshqa 
kiyim-boshlar tayyorlashda ishlatiladi. 
Qorako„lning  sifati  va  qiymati  uning  rangi,  tusi  va  rangbarangliklari,  gullar 
jingalakligi,  jingalaklikning  mustahkamligi  va  zichligi,  ipakligi,  yaltiroqligi, 
junning qalinligi, terining qalinligi, zichligi va maydoni bilan aniqlanadi. 
Mayda gullar 4,0 mm gacha, o„rta gullar 4-8 mm va 8 mm dan yuqorisi katta 
gullar hisoblanadi. Gullarning quyidagi shakl va tiplari bo„ladi: qalamgul, donagul, 
yolgul,  xalqagul,  yalaqigul,  no„xatsimon,  buramagul,  parmasimon  va  shaklsiz. 
Bular ichida eng qimmatlisi qalamgul va donagul hisoblanadi. 
Barra  terining  sifati  qo„yning  zotiga,  yoshiga,  individual  xususiyatiga, 
sovliqlarning oziqlantirish va saqlash sharoitlariga bog„liq. Olinish manbaiga qarab 
qorako„l,  reshitilov,  sokkol,  chushka  va  malich  qo„y  zotlari  hisoblanadi.  Yoshiga 
qarab  esa  kuni  yetmagan  homiladan  olingan,  o„z  vaqtida  so„yilgan  qo„zilardan 
olingan va muddati o„tib so„yilgan qo„zilardan olingan terilarga bo„linadi.  
Qorako„l  rangiga  qarab  qora,  ko„k,  sur,  oq,  guligaz,  jigarrang  va  rangdor 
bo„ladi. 
Qora rang turli pigmentasiyalanishda bo„lishi mumkin. Qora terilarga maydoni 
12 sm ²dan ko„p bo„lmagan oq dog„lari bor terilar ham kiritiladi. Ko„k rang oq va 
qora  jun  tolalari  aralashmasidan  tashkil  topadi.  Ular  sonining  nisbatiga  qarab  uch 
tusga:  och  ko„k,  o„rta  va  to„q  ko„klarga  bo„linadi.  Och  ko„k  tusda  po„lati  va 
sutsimon rangbaranglik bor. O‟rta ko„kda havorang, kumushrang, ko„rg„oshisimon,  


 
186 
gavxarrang  rangbarangliklar  uchraydi.  To„q  ko„kda  sadaf,  oqtushganlik 
rangbarangliklari bo„ladi. 
Sur rang junning uzunligi bo„yicha har xil ranga ega bo„lish bilan belgilanadi. 
Sur  rangida  3  zot  tipi  mavjud:  Buxoro,  Surxondaryo,  Qoraqalpoq.  Buxoro  surida 
kumush, tilla, binafsha rangbarangliklar; Surxondaryo surida bronza, qaxrabo va oq 
oltin  rangbarangliklar;  Qoraqalpoq  surida  shamchiroqgul,  po„lati,  qamar  va 
o„rikgulli  rangbarangliklari  uchraydi.  Buxoro  surining  xususiyati  jun  tolasining 
ostki  qismi  qora  ustiga  qarab  esa  och  ranga  kirib  boradi,  Surxandaryo  suri  esa 
jigarrang asosida yaratilgan. Ushbu surning asosiy hosiyati jun tolasining osti to„q 
va ustki qismining keskin och tusda bo„lishi hisoblanadi. 
Qorako„l qo„zilari tug„ilgandan  keyin 1-3 kunligida so„yiladi, aks holda terida 
junlar  o„sib  teri  sifati  buziladi.  Jun  qoplami  holatiga  qarab  qo„zilarni  kechroq 
so„yish teri satxining kattalashishini ta‟minlaydi. Shuning uchun so„yishni  har bir 
qo„zi alohida ko„rib hal etish kerak. Qo„zilar xiqildoq tagidan uzunasiga so„yiladi, 
qoni oqib bo„lgandan   keyin teri ostiga havo yuborilib teri shilib olinadi. Shilish 
uchun  qo„zi  ko„kragi,  qorni,  oldingi  va  keyingi  oyoqlari  ichki  yuzasi  archilib, 
qolgan  qismidan teri shilib olinadi. Oldingi oyoq bilakuzuk, keyingi  oyoq  sakrash 
bo„g„indan  kesib  tashlanadi.  Terilar  1-2  soat  sovugandan  keyin  birlamchi  ishlov 
beriladi.  Terilarga  №2  osh  tuzidan  har  biriga  0,8-1,0  kg  sepilib  omborlarda 
saqlanadi.  7  kundan  keyin  ular  obdon  tozalanib,  salqin  joylarda  (ayvon  tagida) 
quritiladi. Shundan keyin ular qayta ishlash fabrikalariga yuboriladi. 
Tayyorlov  andozasiga  ko„ra  qorako„l  sathi  inobatga  olinib,  katta  va  o„rta 
terilarga bo„linadi. Katta va o„rta terilar barra tipi, gul jingaliklarining shakliga, jun 
qoplamining sifati va gul o„lchamiga qarab navlarga bo„linadi.  
Qorako„lcha  guruhiga  kiruvchi  terilar  –  bola  tashlash  yoki  bo„g„ozlik  kuni 
yetmagan  sovliqlarni  noilojlikdan  so„yish  natijasida  olinadi.  Mamlakatimizda 
sovliqlarni  maqsadli  qochirish,  bo„rdoqilash  natijasida  tug„ilishiga  10-15  kun 
qolganda so„yish yo„li bilan qorako„lcha va semiz nimta olish texnologiyasi ishlab 
keladi.  
Bu terilar qo„yidagi 3 xilga bo„linadi: 
1.  Taqir  (golyak)  –  gulsiz,  kalta  junli,  ba‟zan  biroz  muar  chizgili  terilarga 
aytiladi. 
2.  Qorako„l  –  qorako„lcha  –  jun  qatlamining  rivojlanishi  bilan  me‟yorda 
tug„ilgan  qo„zilarga  yaqin  turadi.  Bunday  terilar  tug„ilishiga  bir  hafta  qolgan 
qo„zilardan olinib, sathi va gullarning rivojlanishi bo„yicha juni o„sgan qorako„lcha 
deyish mumkin. 
  3. Qorako„lcha  – homila jingalaklikka ega, maxsus  muar chizgili kalta junli 
teri hisoblanadi. Ko„prok qorako„lcha homilaning 128-132 inchi kunlarida olinadi. 
Chiroyli  va  o„ziga  xos  guli  evaziga  uni  terisi  uncha  mustahkam  va  sathi  katta 
bo„lmasa ham yuqori baholanadi, I nav odatdagi qorako„l terisidan qimmat turadi.  
Muddatidan o„tib, juni biroz o„sgan qo„zilardan yaxobob teri olinadi.  


 
187 

Download 3,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   232   233   234   235   236   237   238   239   ...   433




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish