Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Ratsion va oziqa tuyimliligini kompleks baholash. 
 
Barcha ratsion yoki oziqalar tuyimliligi bir  xilda emas. 
Har  qanday  oziqa  hayvon  yoki  parrandalarning  barcha  tuyimli  moddalarga 
bo„lgan talabini qondira olmaydi. 
Oziqalar tarkibidagi ba‟zi elementlarning modda almashinuvidagi o„rni ratsion 
va oziqalarni har taraflama baholashni taqozo etadi. 
To„la qiymatli oziqlantirish turli tuyimlilikka ega har xil oziqalarni  kiritishni 
taqoza    etadi.  Bir  oziqada  yetishmagan  energiya    va  tuyimli  moddalar  ikkinchisi 
oziqada shu ko„rsatkichlarining yuqori bo„lishi evaziga to„ldiriladi. 
Ratsion  va  oziqalarni  baholash  oziqlantirish  me‟yorlari  asosida    amalga 
oshiriladi. 
Hayvonlarning  tenglashtirilgan  holda  energiya,  protein,  mineral  moddalar  va 
vitaminlar  bilan  ta‟minlash  oziqalardan  samarali  foydalanish  va  chorva 
mahsulotlarini ishlab chiqarishni ko„paytirish negizi hisoblanadi. 
Tenglashtirilgan, 
to„la 
qiymatli 
oziqlantirish 
nafaqat 
hayvonlar 
mahsuldorligini  oshirib  qolmasdan  balki,  mahsulot  ishlab  chiqarish  uchun  oziqa 
sarfini kamayishiga sabab bo„ladi. 
Iloji boricha  qishloq xo„jalik hayvonlarini detallashtirilgan ratsionlar, ya‟ni 24-
40 ko„rsatkich bo„yicha tenglashtirilgan ratsionlar yordamida oziqlantirish kerak. 

---

 
69 
Hayvonlar  ratsioni  energiya,  quruq  modda,  hom  va  hazmlanuvchi  protein, 
xom  kletchatka,  makro  va  mikroelementlar(kalsiy,  fosfor,  natriy,  xlor,  temir,  mis, 
rux,  marganes,  kobalt,  yod),  vitaminlar(A,D,Ye).  Bundan  tashqari  kovshovchilar 
uchun yengil hazm bo„ladigan uglevodlar(qand, kraxmal), xom yog„, magniy, kaliy 
va  oltingugurt;  parrandalar,  cho„chqalar  va  mo„yna  hayvonlari  uchun  –  o„rni 
almashmaydigan aminokislotalar(lizin, metionin, sistin), B guruh vitaminlar, ayrim 
paytlar S va K vitamini ham inobatga olinadi. 
Ratsionlar  va  oziqalar  tuyimliligini  baholashda  ularning  sifati  alohida  o„rin 
to„tadi. 
Hayvonlarning  muntazam  ravishda  to„la  qiymatli  oziqlantirish  ularning  irsiy  
takomillashuvi bilan oziqalardan samarali foydalanish imkonini beradi. 
Barcha  hayvon  va  parrandalar  ularning  ratsioni  barcha  tuyimli  moddalarga 
bo„lgan talabini to„liq qondiradigan taqdirdagina yuqori mahsuldorlikka erishishlari 
mumkin. 
Chorvadorlarning  asosiy  vazifasi  ilg„or  fan  va  texnika  yutuqlari,  ilg„orlar 
tajribalari    asosida  qishloq  xo„jalik  hayvonlari  va  parrandalarini  oziqlantirishda 
ularning  to„la  qiymatligiga  erishish  va  oziqa  zaxiralaridan  oqilona  foydalanishni 
taqozo etadi.