Psixologiya tarixi metodlari.
Tarixiy tadqiqot metodining asosiy vazifasi.
Tushuncha, qonun, nazariya faktlarini o’zida mujassamlashtirgan, o’rganilayotgan materiyaning tarixini izlash, ularni sistemaga solish. Bu komponentlar birgalikda tarixiy psixologik tadqiqotlarning imperikasini tashkil qiladi. Tarixchining ishi tadqiqot predmetiga tajriba va nazariy yo’l bilan yondoshishni talab qiladi. Hozirgi zamon bilan bog’liqlik professional tarixchi uchun asosiy uchun talablardan biri.
A) psixologiya tarixining asosiy metodlaridan yana biri nazariy rekonstruktsiya, tarixiy –ilmiy sistemaning tanqidiy tahlili va talqini.
B) tarixiy tadqiqotning yo’nalishlaridan biri-ilmiy maktablardir. Ilmiy maktablarni o’rganish fanning rivojlanish mexnazmini o’rganishda asosiy rol’ o’ynaydi.
V) arxiv materialini o’rganish alohida talab qo’yadi. Bular qidirish, kompentariyalar.......
Psixologiya tarixida interv’yu metodini qo’llaniladi:
Tadqiqotning asosiy maqsadi bilan bog’liq bo’lgan materiallarni to’plash maqsadida, oldindan tayyorlangan savollar yuzasida bo’ladigan suhbatni o’zia ifodalaydi.
Biografiya va antobiografiya metodi olamning ruhiy dunyosining rivojlanishi, ilmiy faoliyatining bosqichlarini o’rganishda asosiy rol’ o’ynaydi. Bu metod fanni ommalashtirishda asosiy o’rin tutadi. Ilm odamlarning hayoti ilmiy, ijodi haqida zarur ma’lumotlarni beradi. Bu borada chet el psixologiyasida «Psixologiya tarixi avtobiografiyalari» da kitobi ( K.Mergison tahriri ostida) va Sovet psixologiyasida A.R.Zurinning «Bosib o’tilgan yo’l bosqichlari ilmiy avtobiografiya» kitoblari qiziqarli ishlardan hisoblanadi.
Bular psixologiya tarixining manbalari.
Psixologik bilimlar bilan bog’liq tarixiy jarayonni o’zida aks ettiruvchi materiallar va birinchi galda psixologik muammolaarni tadqiq qilgan filosof psixologlarining mehnatiga doir materiallardir. Psixologik bilimlarning asosiy manbai bu jamoat tajribasidir. YA’ni xalq tabobati ta’lim va tarbiyasi, xususiy tajribasi va bu hozirgi kunga kelib psixologlar ko’proq meditsinaga asosan psixiatriyaga tayanadilar. SHuningdek boshqa fanlar tabiiy fanlar, etnografiya, tilshunoslik, antropologiya va boshqalar ham psixologiya tarixining manbalari hisoblanadi. Bu esa psixologiya tarixining boshqa fanlar tarixiga murojaati bilan ifodalanadi.
Xulosa:
Psixologik bilimlarning ruh haqidagi ta’limot asosida rivojlantirish orqali bu tushunchani yana keng o’rganishdir. Ruh ta’limotini o’rganishda tayangan asosiy tushunchalarni yoritish bilan birga ijodiy fikrlash saviyasini yanada rivojlantirish bilan boyitish lozim. Bu tushuncha predmetlarda talqin etish orqali bu tushunchaga doir bo’lgan bilim ko’nikmalar tuzilishi tizimini bir qadar bo’lsada, oshirishga erishish. Ruh haqida ma’lumotni psixologik jihatdan talqin etilganda boshqa predmetlarda talqin etilishini solishtirib o’rganish.
Do'stlaringiz bilan baham: |