Maqol deb xalqning ijtimoiy -tarixiy,hayotiy -maishiy tajribasi umumlashgan badiiy, obrazli mulohazalardan iborat hikmatli so`zlarga aytiladi

MAQOLLAR
Maqol deb xalqning ijtimoiy –tarixiy ,hayotiy –maishiy tajribasi umumlashgan badiiy , obrazli mulohazalardan iborat hikmatli so`zlarga aytiladi . Maqol o`zbek tilida maqol , tijiklarda zarbulmasal , ruslarda poslovitsa , arablarda ( jonli so`zlashuvda ) naql , turklarda ata so`zi atamasi bilan yuritiladi . Maqol atamasi arabcha “ qavlun “ – gapirmoq , aytmoq so`zidan olingan .
Maqollarda so`z qimmati alohida yorqin ifodalanadi . Chunki maqollardagi so`zlarni boshqasi bilan almashtirish , biron so`z qo`shish mumkin emas . ULar milliy til tarkibida qoliplashgan holda namoyon bo`ladi . Bu janr dunyodagi hamma xalqlar og`zaki ijodida bor bo`lib , hajm , shakl , yaratilishi maqsadiga ko`ra mushtarak hisoblanadi . Hatto nomlanishida ham yaqinlik aniq seziladi . Jumladan, arablarda “qavlun “ –gap , so`z ma`nosini ifodalasa , tojiklarning “zarbulmasal” atamalarida misol keltirish , ruslar “posloviysa” sida so`zlar bilan fikrni ifodalash , turklardagi “ota so`zi”da esa ajdodlar fikrini eslash ma`nosi yetakchi . Mahmud Koshg`aariyning “ Devonu lug`otit turk “ asarida ham “sav” sav atamasi otalar so`zini eslash tarzida keltirilgan .
Xullas , maqol atamasi umumiy mazmun jihatdan “ so`z” tushunchasi bilan bog`lanadi .Dunyodagi hamma xalqlar og`zaki ijodida maqollarchalik shaklan va mazmunan o`zaro yaqin janr deyarli yo`q . Masalan , ruscha “Шило в мешке не утаишь “ ( bigizni qopda yashirib bo`lmas ) – o`zbekcha “ Oyni etak bilan yopib bo`lmas “ ; inglizlarda “ East and west , home is best “ ( Sharqmi , G`arbmi , uying eng yaxshisi ) – o`zbekcha “O`z uying, o`lan to`shaging “ ; Vyetnamda “Рисовал дракона , получился червяк “ (Ajdar suratini ishlagandim , chuvalchang chiqdi ) – o`zbekcha “ Men dedim o`ttiz – Alloh dedi to`qqiz “ , osetinlarda “ Его и в сени не пускают , а он лезет в комнату “ – o`zbekcha “ Q`ziga yeng bo`lmagan , o`zgaga en bo`lmas “ ; tatarlarda “Tovuq tuxum qo`ymasdan , egasi jo`ja sotmoqchi “ – o`zbekcha “ Jo`jani kuzda sana “ ; ruslarda “ На чужой стране и весна не красна
“ ( o`zga yurtda bahor go`zal emas ) – o`zbekcha “ O`zga yurda shoh bo`lguncha , o`z yurtingda gado bo`l “ ma`nolarini ifodalaydi .
Folklorshunos olimlar maqollar va matallarni o`rganuvchi sohani paremiologoya deb atashadi . Paremiya – yunoncha chuqur ma`noli gap , hikmatli so`z , ibora , maqol , matal ma`nosini beradi .