Мақом санъатининг келиб чиқиш тарихи ва унинг асослари

Download 0,65 Mb.

1 2 3 4 5

Bog'liq
Taqdimot 7

Мақом туркумлари, “Шашмақом” (“Олти мақом”) ҳам ўзбек ва тожик халқларининг улкан мусиқий бойлиги ҳисобланиб, халқ бастакорлари ижоди натижасида шаклланди ва бойиб борди. Бугунги кунда мазкур туркум ўзининг аниқ ижро шаклига, характерига ва анъанавий ижро услубларига эга эканлигини тўлақонли айта оламиз. Бу эса бевосита бугунги кунгача ўтган мақомдор ҳамда бастакор устозларнинг бу борада олиб борган илмий изланишлари ва улкан ижодий меҳнатларининг натижасидир.

Мақом туркумлари, “Шашмақом” (“Олти мақом”) ҳам ўзбек ва тожик халқларининг улкан мусиқий бойлиги ҳисобланиб, халқ бастакорлари ижоди натижасида шаклланди ва бойиб борди. Бугунги кунда мазкур туркум ўзининг аниқ ижро шаклига, характерига ва анъанавий ижро услубларига эга эканлигини тўлақонли айта оламиз. Бу эса бевосита бугунги кунгача ўтган мақомдор ҳамда бастакор устозларнинг бу борада олиб борган илмий изланишлари ва улкан ижодий меҳнатларининг натижасидир.

Мақомларга оид назарий ва мусиқий-эстетик масалалар Абу Юсуф Ёқуб ибн Исҳоқ ал-Киндий ва Форобий (IX-X асрлар), Абу Али ибн Сино ва ибн Зайла(XI аср), Сайфиуддин ал-Урмавий (XIII аср), Маҳмуд аш-Шерозий ва Абдулқодир Мароғий (XIV аср), Абдурахмон Жомий ва Зайнуллобиддин Ҳусайний (XV аср), Нажмиддин Кавкабий Бухорий (XVI аср), Дарвишали Чангий (XVII аср) каби олимларнинг мусиқий рисолаларида тадқиқ этилган. Жумладан, XV асрнинг йирик мутафаккир шоири Абдураҳмон Жомий ўзининг “Музика ҳақида”ги рисоласида Форобийни Шарқнинг йирик мусиқашунос олими сифатида тилга олади3.

Download 0,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5