Мақола ва тезислар номи

1-расм. Рақамли маркетингнинг кенг тарқалган турлари
112
Ташқи иқтисодий фаолиятни ривожлантиришда рақамли маркетинг технологияларидан 
фойдаланиш қуйидаги афзалликларга эга бўлишга олиб келади: 
-
кенг миқёсдаги мақсадли аудитория билан ўзаро самарали алоқаларни ўрнатиш; 
-
қисқа вақт ичида кўп миқдордаги потенциал мижозларга маълумот етказиб бериш; 
-
истеъмолчиларга янада кучли ва давомили таъсир ўтказиш; 
-
товар ва хизматлар ҳақидаги маълумотлар билан мижозларнинг хабардорлигини 
ошириш ва компанияга (товарга) содиқлигини таъминлаш; 
-
маркетинг стратегияси натижаларини шаффоф тарзда ўлчаш ва реал вақтда ичида 
тузатишлар киритиб бориш имконияти; 
-
анъанавий реклама, PR ва маркетинг харажатлари билан таққослаганда нисбатан 
арзонроқ харажатлар билан кўзланган натижаларга эришиш. 
Рақамли технологияларнинг пайдо бўлиши билан биргаликда ташқи иқтисодий 
фаолият тизимида юз берган асосий ўзгаришлар қаторига қуйидагиларни киритиш мумкин: 
-
“кўпга бир” анъанавий моделидан интернетда амалга оширилаётган “кўпга-кўп” 
йўналишли коммуникация моделига ўтиш, яъни компания ахборотларини истеъмолчиларга 
бир томонлама узатишдан реал вақт режимида истеъмолчилар билан икки томонлама ўзаро 
алоқаларни йўлга қўйиши; 
-
тўғридан-тўғри сотувни амалга ошириш йўли билан инновацияларни тақсимлашнинг 
узун ва кўп поғонали каналларини алмаштириш ва уларнинг функциялари воситачиларнинг 
бирон-бир маҳсулотга эгалик ҳуқуқини олмасдан туриб тармоқда олди-сотди битимларини 
амалга оширишда ҳар томонлама ахборот билан қўллаб-қувватлашга бориб тақаладиган янги 
ахборот воситачилари пайдо бўлиши; 
-
оммавий истеъмолчига йўналганликдан инновацион соҳада якка тартибдаги таклиф 
шакллантиришга ўтилиши, шунингдек, улардан бир қисми ҳам рақамли, ҳам жисмоний 
шаклда бўлиши мумкин бўлган янги электрон товарлар пайдо бўлиши; 
-
мослашувчан нарх стратегияларидан фойдаланиш, шунингдек, нарх шаклланишига 
якка тартибдаги ёндашувни амалга ошириш устуворлиги. 
Ташқи иқтисодий фаолиятда рақамли технологиялардан фойдаланиш самарадорлиги 
қуйидаги омиллар билан асосланади: маблағларнинг сезиларли даражада тежалиши; реал 
вақт режимида ишлаш; интерактивлик; глобал иштирок; мақсадли доирага қаратилганлик; 
112
Муаллиф томонидан тузилган. 

---

482 
интернет орқали фаол сотувни амалга ошириш; меҳнат харажатлари камайиши; бир вақтнинг 
ўзида кўп сонли мижозларга хизмат кўрсатиш; рақобат муҳитини таҳлил қилишнинг 
соддалашуви. 
Ташқи бозорга чиқиш жуда қаттиқ рақобат курашига киришиш демакдир. Рақобат 
курашида синиб кетмаслик учун бу курашда ўзига керак бўлган натижани қўлга киритиш 
мақсадида ҳар бир корхона бозор талабини, рақобатчиларни, ўзи ва улар томонидан ишлаб 
чиқараётган товарлар сифатини, хусусиятларини, нархини мунтазам равишда назорат қилиб 
турмоғи лозим. 
Ташқи бозорларга чиқишда замонавий технологиялардан фойдаланиш ушбу 
жараёнларни маълум маънода осонлаштиради, лекин ташқи бозорларга чиқиш билан боғлиқ 
қуйидаги қийинчиликлар ҳам мавжудлигини таъкидлаш жоиз: 
-
хорижий мамлакатлар тадбиркорлик муҳитининг географик, демографик, сиёсий-
ҳуқуқий, иқтисодий, илмий-техник, маданий, ижтимоий ва бошқа хусусиятларини ўрганишга 
қўшимча харажатлар; 
-
фирмани бошқаришнинг мураккаблашуви, бу тегишли мамлакатлар бозорларининг 
хусусиятлари, чет эллик истеъмолчиларнинг талаблари ва истаклари, музокара олиб 
боришнинг ўзига хос томонлари билан таниш бўлган чет тилларни эгаллаган малакали 
кадрларни тайёрлаш заруратини назарда тутади;
-
товарларни ўзгартириш ва чет эл бозорларининг талабларига мослаштириш.