Mantiqiy elementlar bajaradigan funksiyalar. «TakrorlovchI»

11-ma’ruza. AVTOMATIKADA QO’LLANILADIGAN ASOSIY MANTIQIY ELEMENTLAR.


Reja

1. 
   Asosiy mantikiy elementlarda T seriyasi, ularning guruxlarga bulinishi, logik elementlari, funksional elementlari, vakt elementa va kirish kuchaytirgichlari. Ular bajaradigan funksiyalar
   

Mantiqiy elementlar bajaradigan funksiyalar.
1. «TAKRORLOVChI»
«TAKRORLOVChI» funksiyasining matematik ko‘rinishi y= k x bo‘lib, bu ifoda logik elementning chiqish signali y kirish signali x dan k marta farq qi-lishini anglatadi.
Bunda ularning ishoralari bir xil. Bunday elementlar kirish signalini kuchaytiruvchi va bo‘luvchilar hisoblanadi.



1- rasm


2. “EMAS ”
“EMAS” funksiyasi logik inkor deyiladi va matematik ko‘rinishi quydagicha: y= x-. Bu ifoda elementning chiqishdagi y signali, kirishdagi x sig-nali bo‘lmaganda mavjudligini va aksincha bo‘lishini anglatadi.




2 - rasm


3. “ VA ”
“VA” funksiyasi logik ko‘paytirish yoki konyuksiya deyiladi va matematik y = x1 . x2 ko‘rinishda ifodalanadi. Bu funksiya logik elementning kirishdagi x1 va x2 signallari faqat bir vaqtda paydo bo‘lgandagina, chiqishdagi y signali hosil bo‘lishini anglatadi.


3 - rasm


4. “ YoKI ”
“YoKI” funksiyasi logik qo‘shish yoki dizyunksiya deyiladi va matematik ifodalanishi quydagachi: y= x1 , v, x2. Bu ifoda logik elementning kirishda hech bo‘lmaganda x1 yoki x2 mavjud bo‘lsa, chiqishdagi y signali paydo bo‘lishini anglatadi.




4 – rasm


5. “VA-EMAS”
“VA-EMAS” funksiyasi Sheffer shtrixi yoki operatsiyasi deyiladi va matematik y= x1* x2 ko‘rinishida ifodalanadi. U logik elementning chiqishdagi y signali, kirishdagi x1 va x2 signali faqat bir vaqtda paydo bo‘lgandagina hosil bo‘lmasligini anglatadi.






5 – rasm


6. “YOKI-EMAS”
“YoKI-EMAS” funksiyasi Pirs strelkasi yoki jarayoni deyiladi va matemat-ik ifodalanishi: y= x1 v x2.


6 - rasm