Мансур эшов ўзбекистонда кичик бизнес

2.2.4-жадвал
Ўзбекистонда кичик тадбиркорлик субъектларининг
экспорт ва импорт ҳажмидаги улуши, %
Экспорт 
9,0 7,5 6,9 7,3 6,0 10,7 14,8 12,3 14,6 13,6 18,8 15,7 18,0 26,0 27.0 26,5
Импорт 
26,9 24,9 33,0 32,7 33,7 34,5 33,3 38,5 42,5 36,6 37,4 37,6 40,6 45,3 44,5 46,7
2,5 2,7 3,2 3,8 3,9 3,8 4,7 5,1 5,2 5,0 6,0 6,1 6,2 6,2 6,2 6,1
М а н б а
: ЎзР Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида муаллиф 
томонидан тузилган
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
Й и л л а р
Кўрсат-
кичлар/ 
Йиллар
Та
шқ
и 
иқ
ти
со
ди
й 
фа
о-
ли
ят
да
и
шт
ир
ок
эт
ув
чи 
КТ
с
уб
ъе
кт
ла
ри
со
ни
,
ми
нг
б
ир
ли
кд
а
II bob
. ЎЗБЕКИСТОНДА КИЧИК БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИК...

---

ЎЗБЕКИСТОНДА КИЧИК БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИНГ РИВОЖЛАНИШИ
2
Фаолият юритаётган кичик тадбиркорлик корхоналари ва 
уларда банд бўлган ишчилар сони ўсиши, энг аввало, давлат 
ижтимоий, инвестиция ва тармоқлараро дастурларини, шу-
нингдек, улар ҳиссасига бажарилган ишларнинг асосий ҳажми 
тўғри келувчи маҳаллийлаштириш, қурилиш материаллари 
саноатини ривожлантириш, уй-жой қуриш, ижтимоий соҳа 
объектлари, йўлларни реконструкция қилиш ва бошқа ишлаб 
чиқариш объектлари бўйича ҳудудий дастурларни амалга оши-
риш билан боғлиқдир.
кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик ривожланишининг 
тармоқ ва ҳудудий таркибининг таҳлили шуни кўрсатдики, 
ушбу соҳада ижобий натижаларга эришилган. Бу мамлакатда 
макроиқтисодий барқарорликни таъминлашда, айниқса, ЯИМ 
ўсишининг юқори суръатлари ҳамда аҳоли бандлигини таъмин-
лашда асосий аҳамият касб этмоқда. кейинги йилларда кичик 
бизнеснинг саноат, қурилиш, транспорт соҳаларида барқарор ри-
вожланиш кузатимоқда. шунинг учун ҳам иқтисоднинг бу муҳим 
соҳаларида кичик корхоналар ривожланиши учун янада зарурий 
чора-тадбирларни ишлаб чиқиш ва қабул қилиш муҳимдир.
шундай қилиб, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик кор-
хоналари фаолиятини таҳлил қилиш қуйидаги тенденцияларни 
ажратиб кўрсатиш имконини берди:
– Ўзбекистонда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик кор-
хоналари ривожланишида тўртта босқични кўрсатиш мумкин. 
Биринчи босқич 1991 йилдан 1995 йилгача бўлган даврни ўз 
ичига олиб, кичик ва ўрта корхоналар ҳамда унда банд бўлганлар 
сонининг юқори суръатларда ривожланиши билан тавсифланади. 
Бундай тенденциянинг шаклланиши эса ўтиш даврининг ўзига 
хос хусусиятлари билан боғлиқ. Мазкур босқичда кичик корхо-
налар сони 4,5 марта, унда банд бўлганлар сони 2 марта ўсди.
Иккинчи босқич 1996 йилдан 1999 йилгача бўлган даврни 
қамраб олиб, унинг ўзига хос хусусияти шундан иборатки, бу 
даврда кичик корхоналар ривожланиши бир мунча секинлашди. 

---

Бу ҳолат, аввало, давлат инвестиция фаолиятининг ошиши, во-
ситачилик операциялари даромадлари камайиши каби омиллар 
билан боғлиқ. Бу даврда кичик корхоналар сони 40 фоизга, унда 
банд бўлганлар сони 41 фоизга қисқарди.
Учинчи босқич 1999 йилда бошланган бўлиб, унинг ўзига 
хос жиҳати иқтисодиётни янада либераллаштириш ғоясининг 
илгари сурилганлиги билан боғлиқ. Бу даврда кичик корхо-
налар сони 26 фоизга, унда банд бўлганлар сони 16,6 фоизга 
ошди;
Тўртинчи босқич 2003 йилдан бошланиб, бунда даставвал 
ўрта бизнес тоифаси бекор қилинди. Амалга оширилган чора-
тадбирлар натижасида кичик бизнeс субъектлари ялпи ички 
маҳсулoтдаги улуши 2016 йилда 56,9 фoизга етди. Ҳoлбуки, 
2002 йилда бу кўрсаткич 34,6 фoизни ташкил этган эди.