Ma’mur qahhorov


xalokatdan–evolyutsiyaga, buxronlardan– taraqqiyotga o„tish



Download 0,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet59/95
Sana07.07.2021
Hajmi0,63 Mb.
#111976
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   95
Bog'liq
falsafa

xalokatdan–evolyutsiyaga, buxronlardan– taraqqiyotga o„tishning, 
barqarorlashtirishning  umumiy  tamoyillari  v a  qonuniyatlarini  kashf 
etishga  urinishi  bilan  qimmatlidir.    Sinergetika  borliqning  dialektika 
idrok eta olmagan bu qirra v a jixatlarini ochib berishi bilan uni inkor 
etmaydi,  balki  olamning  yaxlit  falsafiy  manzarasini  yaratish 
metodlaridan biri tarzida uni to‘ldiradi. 
Germenevtika  (yunon.  «tushuntiraman»)  falsafiy  metod  sifatida 
G‘arbiy  Ev ropada bundan yuz yilcha muqaddam paydo  bo‘lgan.  


Uni  asosan  inson  v oqelikni  qanday  talqin  etishi,  talqinlar  xilma-xilligi 
keltirib  chiqargan  omillar  qiziqtiradi,  zero  fikr  taxlili  –  v oqelik  taxliliga 
yo‘ldir. 
Voqelik – bitta, lekin uning talqinlari nega xilma-xil v a biri-ikkinchisiga 
o‘xshamagan?  Bu v oqelikning serqirraligi bilan izoxlanadimi yoki fikr 
xilma-xilligi,  ziddiyatligi  bilanmi?    Talqinlar  rang-barangligi  ijtimoiy-
siyosiy tartiblar, demokratiya riv oji bilan nechog‘lik bog‘langan?  Shu 
masalalarni 
taxlil 
eta 
borib, 
germenev tika 
jamiyatning 
demokratiyalashuv i, erkinlashuv iga ham ko‘maklashadi. 
Xamma  narsani  o‘rganish  zarur,  ammo  imkon  qadar  xolis 
(ob‘yektiv) o‘rganish kerak – germenev tikaning asosiy talabi v a shiori 
shunday.    Misol  tariqasida  A.Nav oiyning  «Lison  ut-tayr»  dostonida 
Xindistonga  safar  qilgan  bir  gurux  ko‘zi  ojizlar  xaqidagi  xikoyatni 
olaylik.  Ulardan «Fil qanday xayv on ekan?» deb so‘ralganida filning 
tishini ushlagan kishi «Katta suyak ekan» deb, qulog‘ini ushlagan kishi 
«Baxaybat  yelpig‘ich  ekan»  deb,  oyoqlarini  ushlagani  esa  «Katta 
xoda ekan» deb jav ob qilgan ekan.  Bu ko‘zi ojiz bandalarning har 
biri  o‘zicha  haq,  ammo  xech  biri  fil  haqida  tug‘ri  tasav v ur 
berolmaydi.    Talqin,  hozirgi  misoldan  ko‘rinib  turganidek, odamning 
jamiyatdagi  mav qei,  didi,  bilimi,  ruhiyati,  u  yashagan  muxit  v a 
munosabatlarni,  v oqelikni  aks  ettiradi.    Binobarin,  dunyoni  turlicha 
talqin  etish  mumkin  bo‘lganidek,  talqinga,  fikrga  qarab  odamga, 
jamiyatga, v oqelikka baho berish ham mumkin. 
Shuro dav rida kommunistik partiya yakkaxokimligi uning markscha-
lenincha mafkurasi yakkaxokimligini tug‘dirgan, o‘zga fikr v a talqinlar 
ta‘qib  etilgan,  erkin  fikr  bo‗g‗ilgan,  binobarin,    «qizil»  mafkura 
timsolida tuzum qandayligini yaxshi tasav v ur qilish mumkin bo‗lgan.  
Qayerdaki fikrlar xilma-xil v a erkin bo‗lsa, bilingki, u erkin, demokratik 
jamiyatdir.    Talqinlarning  yagona  emas,  ko‗pligi  v a  rang-barangligi 
shu jamiyatning ma‘nav iy rivoji alomatidir.  Shunisi  ham  borki,  talqin 
boshqa,  tushunish  boshqa.    Har  qanday  talqin  ham  anglash, 
tushunish  mahsuli  bo‘lav ermaydi.    Haqiqat  bitta,  ammo  talqin 
ko‗pligi  –  tabiiy  xol.    Talqinlarni  tahlil  etib,  zamirini  ochib,  inson  v a 
jamiyat taraqqiyotiga oid ko‘plab chuqur xulosalarga kelish mumkin. 
So‗nggi  yillarda  falsafa  v a  fanda,  tizimli  obyektlar  tahlilida 

Download 0,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish