Мамлакатнинг энергетика хўжалиги

Энергияга солиқ ва ташқи таъсирлар.

Бозор фукциясини мухим мезонларидан бири бу ишчи алоқа воситаси, яъни харидор билан сотувчи орасидаги муносабатини ташкил этишдир. Бу бозордаги барча товарларнинг нархи ёки хизматида ўз аксини топади. Реал холатларда баъзи товарларда масалан ишлаб чиқариш чиқиндиси ёки табиий ресурсларда бозор нархида ифодасини топмаган бўлади.

Бу холатлар ишлаб чиқарувчи ва харидор муносабатларида ташқи таъсир деб аталади.
Шунинг учун ташқи таъсирлар олинган махсулот хажмига ёки фойда элементи шаклида хисобланмайди.
Атроф-мухитни ифлосланиши кузатиладиган холларда ифлосланувчи-субъект умумий иқтисодий ўрамига жавобгардир. Агар ифлослантиргани учун товон тўламаса чиқарилаётган чиқиндиси учун жавобгарликни хис этмайди.
Иқтисодий назарияда атрофга чиқарган чиқиндиси учун белгиланган нарх бўлиши керак.
Ишлаб чиқарувчи харажат ва фойдани хисоблаётган пайтда махсус солиқ киритилиши таклиф этилиб, ресурслар сифатида ёки бахога эга бўлиши керак.
Иқтисодчилар солиқ шаклига ифлосланишни норма ва стандартларини хам киритилади.


Энергиядан эффектив фойдаланишдаги асосий йўналишлар.

Тармоқларда энергия истеъмолини эффектив фойдаланишини оширишнинг қуйидаги йўллари бор:

А) Истеъмолдаги энергияни тежаш хисоби юзасидан:

• 
  бинонинг яхши таъминланганлиги;
  
• 
  маълумотларни беихтиёр тарқаб кетишини камайтириш;
  
• 
  оптимал режимда ишлаш;
  
• 
  қурилмаларнинг яхши техник кўрикдан ўтказиш;
  
• 
  персонални малакасини ошириш;
  
• 
  энергия истеъмолини хисоблаш
  

Б) Энергия сақлашни горизонтал усулларидан фойдаланиш

• 
  изоляция
  
• 
  иссиқлик ва электр энергия ишлаб чиқаришни замонавий усули
  

Назорат саволлари:

1. 
   Сўнгги вақтларда энергия истеъмолини қандай ўзгартириш мумкин?
   
2. 
   Ачсосий энергия истемолчилари?
   
3. 
   Энергетика бозори нима?
   
4. 
   Энергияга қандай нарх қўйилади?
   
5. 
   Қандай холда сезиларли эффект олинади; конларни қазиб олиш хажмини ўстириш ёқилғи транспорти ёки энергоресурсларни тежаш?
   
6. 
   Энергиядан эффектив фойдаланишнинг асосий йўналишларини айтинг?
   
7. 
   Энергияга солиқ ўрнатишдан ташқи таъсирлар қандай?
   
8. 
   Энергия тежаш технологиясини характерланг?
   
9. 
   Нима хисобига энергиядан эффектив фойдаланишни амалга ошириш мумкин?
   
10. 
    Энергия истеъмолини кундалик назорат нима?