Мамлакатимизда иқтисодий соҳада ислоҳотларни чуқурлаштириш ва эркинлаштириш борасида макроиқтисодий ва молиявий барқарорликка эришиш асосий вазифалардан бири ҳисобланади


Ишлаб чикариш тармокларида Таҳлил ишларини ташкил килишда энг зарур тамойиллардан бири унинг тежамлилиги, яъни кам харажат килиб юкори самарага эришиш



Download 2,55 Mb.
bet5/71
Sana17.12.2022
Hajmi2,55 Mb.
#889947
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   71
Bog'liq
4. Маъруза манти

2. Ишлаб чикариш тармокларида Таҳлил ишларини ташкил килишда энг зарур тамойиллардан бири унинг тежамлилиги, яъни кам харажат килиб юкори самарага эришиш;
3. Таҳлил ишларини ташкил килишда яна бир тамойил уни утказишни назорат килиб бориш.
Корхона иктисодий-молиявий ахволини Таҳлил килиш билан шугулланаётган хар бир ходим корхонанинг бошкарув ва молиявий хисобот шаклларини эркин укишни, унинг моддаларини тушунишни, шунингдек хулосалар чикариш ва тавсиялар беришни билиши керак.
Иктисодий Таҳлилни ташкил этишнинг зарурияти хозирги бозор иктисодиғти шароитида янада ортган булиб, чунки хар бир фаолиятнинг корхона учун манфаатлилик даражасини аниклашдан, бу фаолиятнинг иктисодий нуктаи назаридан тугри ташкил этилганлигига бахо беришдан иборатдир. Иктисодий Таҳлилни корхона микёсида тулик ташкил этишга бевосита жавобгар бош хисобчи ёки корхона бошкарувчиси булиши мумкин. Шерик корхоналарда эса бу масалага бевосита корхона бошлиги ёки иктисодий масалалар буйича корхона бошлиғининг муовини шуғулланиши мумкин булади.
Бошкарувнинг хамма буғинларида умумий ишлаб чикариш сохасини эффективлигини оширишда аналитик ишни ташкил этиш ва иктисодий Таҳлилнинг роли ошиб бормокда. Ушбу холатдан келиб чикиб иктисодий Таҳлил ташки ва ички Таҳлил турларига булинади.
Корхона ва бирлашмаларни ишлаб чикариш хужалик фаолиятининг ташки Таҳлилини куйидагилар олиб борадилар:

  • Бошкарувнинг юкори органлари;

  • Молия органлари;

  • Банк ташкилотлари;

  • Солиқ органлари ва хакозолар.

Юкори бошкарув органлари уз назорати остидаги корхона ва уюшмаларнинг ишлаб чикариш фаолиятини доимий равишда Таҳлил килиб туришади. Бунинг учун эса режа ва хисобот маълумотлари, текширув натижалари ва бошка маълумотлар керак булади.
Иктисодий Таҳлил ишларини корхона ва бирлашмалар олиб бориши билан бир каторда бошка ташкилотлар хам олиб бориши мумкин: Буларга:

  • Режалаштириш ташкилотлари;

  • Илмий тадкикот ва лойихалаштириш институтлари;

  • Жамоат ташкилотлари;

  • Матбуот органлари кабилар киради.

Ички Таҳлилни эса корхона ва бирлашмаларни ишчи ходимлари олиб борадилар ва уларнинг турли таркибий булинмалари узларига тегишли функцияларни белгилаб оладилар. Иктисодий Таҳлил куп кирралилиги билан ажралиб туради. Корхонани хамма фаолияти сфераларида мавжуд булган резервларни излаб топиш, таксимланган мажбуриятларни аник бажарилиши ва уни амалга оширишда маъсулиятни хис этиш лозим булади.
Иктисодий адабиётларда иктисодий Таҳлилни ташкил этишнинг куйидаги боскичлари келтириб утилган:

  • Таҳлил утказишнинг режаси ва дастурини тузиш боскичи. Иктисодий Таҳлилнинг дастури ва режасини тузиб олиш Таҳлилни ташкил этишнинг асосий кисмидир.



  • Бу боскичда иктисодий Таҳлил ишлари нимадан бошланиши, Таҳлил утказувчи комиссияга кимлар киритилиши хамда Таҳлил ишлари нима билан якунланиши курсатиб утилади. Бундан ташкари иктисодий Таҳлил утказиш дастурида куйидагилар аник курсатилган ва белгиланиб олинган булиши лозим:

- Таҳлилнинг максади ва вазифасини аниклаш;
- Таҳлил объектини аниклаш;
- иктисодий Таҳлил ишларини олиб бориш жойи;
- Таҳлил мазмунини изохлаш;
- ижрочиларни таркиби ва уларнинг вазифаларини белгилаш;
- Таҳлил утказиш муддатини белгилаб олиш;
- Таҳлил манбалари ва уларни натижаларини расмийлаштириш тартибини аниклаб олиш.

  • Таҳлил учун керакли булган манбаларни аниклаш, йигиш хамда хисобланадиган курсаткичларни белгилаш боскичи. Ушбу боскичда куйидаги ишлар амалга оширилади:

- Таҳлил учун зарур маълумотларни аниклаш;
- Таҳлил манбаларини туплаш;
- кушимча маълумотларни жалб этиш;

  • Тупланган маълумотларнинг туғрилигини текшириш ва Таҳлил учун мослаштириш боскичи. Тупланган манбааларни тугрилигини текшириш хамда ишончлилигини аниклашдан иборат булади ва ушбу манбаалар Таҳлил учун мослаштирилади. Бундан ташкари ушбу боскичда куйидагилар аникланиб олинади:

- Таҳлил усулларини аниклаб олиш;
- маълумотларни соддалаштириш;
- жадвал, схема ва макетларни тузиш;
- таъсир этувчи факторларни аниклаш;
- резервларни аниклаш.

  • Бевосита хужалик субъектларининг барча сохаларини белгиланган тартибда Таҳлил килиб чикиш боскичи. Бу энг мухим боскич булиб, бевосита Таҳлил ишлари бажарилади, курсаткичлар хисобланади, узгариш сабаблари ва фарклар аникланади. Ушбу боскичда куйидаги ишлар амалга оширилади:

- мезон курсаткичларини аниклаш;
- курсаткичларни хисоб-китоб килиш хамда натижаларни бахолаш;
- бахолашда экспертизадан фойдаланиш;
- натижаларни умумлаштирувчи мезонлар;
- Таҳлил натижаларини хулосага тайғрлаш.

  • Таҳлил натижаларини умумлаштириш ва расмийлаштириш боскичи. Бу боскичда урганилағтган иктисодий жарағн якунланади ва маълум бир узгаришларга бахо берилади хамда Таҳлилга якун ясалади. Бундан ташкари ушбу боскичда хам куйидаги ишлар амалга оширилиши лозим булади:

- корхона фаолияти натижаларининг узгариш сабабларини аниклаш;
- корхона фаолиятини яхшиланиш резервларини жамлаш;
- аникланган резервлардан фойдаланиш тадбирларини белгилаш;
- Таҳлил натижаларини хисоблаш ва хисоботда ифодалаш.

  • Таҳлил натижасида илгор гоя ва тажрибаларни амалиғтда куллаш шарт-шароитларини курсатиб бериш хамда уларни амалиғтга тадбик этиш боскичи. Мазкур боскичда Таҳлил натижасида аникланган имкониятларни корхона фаолиятига куллаш йуллари курсатиб берилади, тавсиялар берилади, аникланган илгор гоя ва тажрибаларни амалиғтга тадбик этишни курсатиб беради ва уларнинг хакикатда келгусида бажарилиши назорат килиб борилади.

Мазмун жихатидан текшириш куйидагиларни уз ичига олади:

  • Инвентаризация натижалари хисоботда уз аксини топиши;

  • Корхона хисобот маълумотларидаги бюджетга тўловлар ва бюджет маблаглари хисобига молиялаштириш суммасини молия ташкилоти маълумотларига мос келиши;

  • Фойда ва зарарлар счғтига утказилган курсаткичларни текшириш (устав капиталининг узгариши, табиий офатдан курилган зарар, асосий воситаларни тугатилиши ва хакозолар).

Корхоналар фаолиятини Таҳлил килиш давомида куплаб манбаалардан фойдаланишга тугри келади. Таҳлилда кулланиладиган манбаларни куйидаги боскичларга ажратишимиз мумкин булади:

  1. Режа маълумотлари манбалари;

  2. Хисоб ва хисобот маълумотлари манбалари;

  3. Кушимча маълумотлар манбаи.


Download 2,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   71




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish