Mamlakatimizda ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarni samarali amalga oshirish

8-mavzu. Moliyaviy vositachilar 
Reja: 
64
“Psixologiya” psixo + yunoncha “logos” – fan, ta’limot. 1. Inson faoliyati va hayvonlar xatti-harakatida borliqning aks 
etishini, ruhiy jarayonlar, hodisalar va xislatlarni o‘rganuvchi fan. 2. Biror faoliyat bilan bog‘liq bo‘lgan psixik jarayonlar 
majmui. 3. Kishining ichki dunyosi, kechinmalari, xarakter xususiyatlari, ruhiy holati. Qarang: o‘sha manba. J.III.– B.318. 
65
Bunday kishilar toifasiga kimlarni kiritsa bo‘ladi? Ularning shu toifaga kiritilishiga nimalar asos bo‘lishi mumkin? 
66
“Riskka toqati yo‘q kishilar” – ular kimlardan iborat? Nega ular shunday deb nomlanadi? Ularning bunday nomni 
olishlariga nimalar sabab bo‘lgan?

---

73 
1.
 
Banklar va boshqa depozit-jamg‘arma muassasalari 
2.
 
Sug‘urta kompaniyalari 
3.
 
Pensiya fondlari 
4.
 
O‘zaro fondlar 
5.
 
Investitsion banklar 
6.
 
Venchur kompaniyalariga kapital qo‘yuvchi firmalar va aktivlarni 
boshqaruvchi firmalar
 
7.
 
Axborot xizmatlarini ko‘rsatuvchi firmalar
 
1. Banklar va boshqa depozit-jamg‘arma muassasalari 
Moliyaviy vositachilar shunday firmalarki, ularning asosiy vazifasi moliya 
bozoridagi mijozlarni shaxsan ular ishtirokidagi operatsiyalaridan ko‘ra yuqoriroq 
samara beradigan moliyaviy mahsulot va xizmatlar bilan ta’minlashdan iborat. Eng 
umumiy ko‘rinishda ularning tarkibini quyi-dagicha tasavvur etish mumkin (8.1-
rasm): 
 
8.1-rasm. Moliyaviy vositachilarning eng umumiy tarkibi
67
. 
Moliyaviy vositachilarning asosiylari sifatida banklar, investitsiya va sug‘urta 
kompaniyalarini ko‘rsatish mumkin. Ularning moliyaviy mahsulot-lariga, 
boshqalar qatorida, chek hisobvaraqlari, kreditlar, ipotekalar, o‘zaro fondlarning 
qimmatli qog‘ozlari va keng ko‘lamli sug‘urta shartno-malari kiradi. Moliyaviy 
vositachiga eng oddiy misol sifatida o‘zaro fondni olishimiz mumkin. U ko‘pchilik 
mayda investorlarning moliyaviy resurslarini birlashtiradi va yig‘ilgan 
mablag‘larni qimmatli qog‘ozlarga qo‘yadi (joylashtiradi). Bunday fondlar o‘z 
operatsiyalari masshtabining kengligi tufayli qimmatli qog‘ozlar hisobi va 
savdosida sezilarli darajada tejamkorlikka erishadi va tabiiyki, mijozlarga 
67
Moliyaviy vositachilar eng umumiy tarkibiy qismlariga kiruvchi ayrim sub’ektlarning, ba’zi bir sabablarga 
ko‘ra, mamlakatimiz amaliyotida mavjud emasligi ularning shunday tarkibiy qismlardan iborat ekanligiga rahna sola 
olmaydi.