Маълумотларни муҳофаза қилиш

Система хавфсизлигининг асосий принциплари.

Ҳимоя системасини ишлаб чиқиш ҳимоя қилиниши лозим бўлган системанинг ўзини ишлаб чиқиш билан бирга олиб борилиши керак. Ҳимоя системасини яратиш тажрибаси қуйидаги асосий принципларни ажратиш имконини беради. Улар лойиҳалашда эътиборда бўлиши керак.
1. Ҳимоя механизмининг соддалиги. Бу принцип шунга асосланганки, лойиҳалашда ва эксплуатацияда юзага чиққан айрим хатолар фойдаланишнинг эътиборга олинмаган йўлларини аниқлашга имкон беради. Шунга асосан ҳимоянинг аппарат ва программ воситаларини синчиклаб тестлаш керак, бироқ амалиётда бундай текширувнинг фақат содда ва ихчам схемалар учун имконияти мавжуд.
2. Информациянинг четга чиқиб кетиши мумкин бўлган ҳамма каналларнинг ёпиқлиги. Бу принцип ҳар қандай объектга бўладиган ҳар қандай мурожаат ҳуқуқини (ваколатини) текширишга мўлжалланган ва ҳимоя системасининг асоси ҳисобланади.

Бу принципни ҳисобга олган ҳолда, фойдаланишни бошқариш масаласи умумсистема сатҳида ечилиши лозим. Бунда ишга тушириш, бузилишлардан сўнг қайта тиклаш, ажратиш ва профилактик хизмат кўрсатиш каби иш режимлари эътиборга олинади. Маълумотларга бўладиган ҳар қандай мурожаат манбаини ишончли аниқлашни таъминлаши зарур.

3. Ҳимоя механизмининг жиддий бўлмаган махфийлиги. Кенг фойдаланишга мўлжалланган ҳимоя системасини амалга ошириш деталларини яшириши шарт эмас. Ҳимоя самарадорлиги потенциал бузғунчиларнинг маҳоратига боғлиқ бўлмаслиги керак. Чунки пароллар рўйхати ҳимоясини таъминлаш анча содда кечади. Ҳимоя механизмининг махфий эмаслиги зарур ҳолларда, унинг мутахассислар орасидаги кенг муҳокама субъекти бўлиши имконини беради.
4. Фойдаланувчилар ҳуқуқ ва ваколатларининг тақсимланиши. Компьютер тармоқлари ва системаларида бир қанча ҳимоя калитларининг мавжудлиги қачонки фойдаланишга бўлган ҳуқуқ бир қатор шартлар бажарилиши билан аниқланган ҳолатдагина қулайлик туғдиради.