Ma’lumotlarni kiritish/chiqarish menejeri va dasturiy ta’minoti

O‘zaro birgalikda bloklash
Kompyuter tizimlarida vaqtning har bir onida faqat bitta jarayonda foydalanish mumkin bo‘lgan resurlar mavjud. Misol sifatida printerlarni magnitli lenta tarqatgichlar va tizimning ichki jadval elementlarini keltirish mumkin. Printerga bir vaqtning o‘zida ma’lumot uzatadigan ikkita jarayon mavjud, belgilar to‘plamini chop etishga berish mantiqsiz. Bitta va shu fayl tizimi jadval elementidan foydalanadigan ikkita jarayon mavjud bo‘lishi fayl tuzilishini barbod bo‘lishiga olib keladi.
Resursdan foydalanish uchun zarur hodisalar ketma-ketligi mavhum ko‘rinishi quyidagi shaklda tasvirlanadi
Resursni so‘rash
Resursdan foydalanish
Resursga qaytish
Resurslar
Tizim jarayon qurilma, fayl va boshqalarga kirish qoidalarini taqdim etganda o‘zaro birgalikda bloklashni ko‘rishimiz mumkin. O‘zaro birgalikda bloklash to‘g‘risida umumiy bir xulosaga kelib obyektga kirishni resurs deb atashimiz mumkin. Resurs qurilma (masalan, magnitli tasmali tarqatgich) yoki axborot bir qismi (ma’lumotlar omborida berkitilgan yozuv) bo‘lishi mumkin. Kompyuterda murojaat qilish mumkin bo‘lgan turli hajmli resurslar mavjud. Bundan tashqari tizimda biron bir resursning bir nechta nusxalarini ko‘rishimiz mumkin. Agar tizimda bir xil deb ataladigan bir nechta o‘zaro almashadigan resurs nusxalarini bor, unda resurslarga murojaat qilishga javob nusxalardan kirishga ruhsat etilgan istalgan birini taqdim etishi mumkin. Resurs – vaqtning istalgan onida faqat bitta jarayondan foydalanish qoidasi.
Resurslar ikki xil bo‘ladi: yuklanadigan va yuklanmaydigan. Yuklanadigan resurs jarayonning egasidan olish zararsiz. Bunday resurslarga xotirani kiritish mumkin. Masalan, foydalanuvchi xotirasi 64 Mbayt li tizimga bitta printer va har biri nimanidir chop etishni istayotgan 64 Kbaytli ikkita jarayon bor. A jarayon so‘raydi va printerni oladi, so‘ng chop etish uchun ma’lumotlarni hisoblashni boshlaydi. Yana hisoblashni tugamasdan, o‘zining kvant vaqtini oshiradi va o‘rin almashtirish maydonida diskga yuklaydi.
O‘zaro birgalikda bloklanish shartlari
Bir-birini chiqarib tashlash
Ushlab turish yoki kutish
Resurslarni majburiy ravishda bo‘shatish
Siklik kutish