“Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар” фанига кириш

6-Мавзу: Дастурий тизимни прототиплаш

Режа:

• Дастурий таъминот ишлаб чиқиш жараёнида прототиплаш;
• Тезкор прототиплаш усуллари ва технологиялари;
• Фойдаланувчи интерфейсларини прототиплаш.

Нима сабабдан прототиплаш зарур????

ДТ буюритмачилари ва ундан фойдаланувчилар томонидан:

• Ишлаб чиқилаётган дастурий тизимга бўлган талабларни аниқ шакллантиришучун;
• Тизим иш жараёнига қандай таъсир кўрсатишини аниқлаш учун;
• Тизимни бошқа тизимлар билан ўзаро таъсирини аниқлаш учун;
• Фойдаланувчи томонидан амалга оширилаётган қайси ишларни автоматлаштириш лозимлигини аниқлаш учун;
• Тизим нима ишни бажариши лозимлигини аниқлаш масаласидаги ноаниқликни камайтириш учун хизмат қилади.

Прототип - бу дастурий тизимнинг дастлабки (бошланғич) версияси ёки макетидир.
Прототипдан тизимга қўйилган концепцияларни намойиш қилишда, яъни

• талаблар вариантларини текширишда;
• тизимни ишлаб чиқиш ва тизимни ишлатиш мобайнида вужудга келадиган муаммоларни излашда;
• мавжуд муаммоларни ҳал қилиш йўлларини (вариантларини) аниқлашда фойдаланилади.

Фойдаланувчилар яратиладиган тизимга талабларни реал ва сифатли шакллантириши учун, тизим прототипи билан синовларни имкон қадар эртароқ бошлаши мақсадга мувофиқ бўлиб, бунинг учун эса уларни тез ишлаб чиқиш жуда муҳим хисобланади.

Прототип нима???
Дастурий таъминот прототипини тизим учун фойдаси

• Талабларни қўйилиши жараёнида. Фойдаланувчилар тизим прототиплари билан тажрибалар ўтказиб, тизим қандай ишлашини текшириш мумкин, талабларни аниқлаш бўйича янги ғояларга, дастурий таъминотни кучли ва кучсиз томонларини аниқлаш мумкин, шу билан бирга янги талабларни шакллантириш мумкин.
• Талабларни текшириш жараёнида. Прототиплар илгари қабул қилинган талабларда йўл қўйилган хато ва камчиликларни аниқлашда ёрдам беради.
• Эҳтимолли ҳолатларни таҳлил қилишда.
• Дастурий лойиҳани бошқариш режасини ишлаб чиқишда.

• ДТ и/ч билан фойдаланувчилар томонидан талабларни турлича талқинини аниқлашда;
• Прототипларни яратиш жараёнида ишлаб чиқувчилар тўлиқ бўлмаган ёки келишилмаган талабларни аниқлашда;
• Тизимни кучли ва кучсиз томонларини аниқлашда;
• Юқори сифатли тизим тафсилотини ёзишда;
• Фойдаланувчиларни ўқитишда;
• Тизимни тестлашда.