|
Eslatma. Ushbu bo'limda uchta variantda aks ettirilgan ma'lumotlar bazasi modelining taqdimot shakllari ko'rib chiqiladi. Shuni yodda tutish kerakki, ma'lumotlar bazasini modellashtirish modellashtirish darajalarini amalga oshirishga asoslanadi va shuning uchun ma'lumotlar modellarining ushbu darajalarga muvofiq talqini mavjud bo'lib, ular boshqa turdagi relyatsion modellar bilan ifodalanadi, ular keyinroq muhokama qilinadi. . Shu munosabat bilan, modellarning yuqoridagi ro'yxatini boshqa tasvirlar va boshqa turdagi modellar bo'lishi mumkinligini anglab, to'liq deb qabul qilmaslik kerak.
Boyko V. V. Savinkov V. M. Axborot tizimlarining ma'lumotlar bazasini loyihalash.
Ma'lumotlar turlari keyingi boblarda muhokama qilinadi.
"Normallashtirish" atamasi va normal shakllar Ch.da muhokama qilinadi. 2.
Relyatsion ma'lumotlar bazasi - bu nomlari bilan farq qiladigan normallashtirilgan munosabatlar to'plami.
Relyatsion ma'lumotlar bazasi munosabatlardan iborat bo'lib, ularning tuzilishi normalizatsiya deb ataladigan maxsus usullar yordamida aniqlanadi.
Ushbu munosabatlar quyidagi xususiyatlarga ega:
munosabat munosabatlar sxemasidagi barcha boshqa munosabatlarning nomlaridan farq qiluvchi nomga ega;
munosabatlarning har bir katagida faqat bitta elementar (bo'linmas) qiymat mavjud;
har bir atributning o'ziga xos nomi bor;
atribut qiymatlari bir xil domendan olinadi;
har bir kortej noyobdir, ya'ni. takrorlanuvchi kortejlar bo'lishi mumkin emas;
atributlarning tartibi muhim emas;
nazariy jihatdan munosabatdagi kortejlar tartibi ahamiyatsiz; (Ammo amalda bu tartib ularga kirish samaradorligiga sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkin)
munosabatning ma'lum bir pozitsiyasi uchun mumkin bo'lgan qiymatlar to'plami ushbu pozitsiya aniqlanadigan to'plam yoki domen bilan belgilanadi. Jadvalda har bir ustundagi barcha qiymatlar berilgan atribut uchun belgilangan bir xil domendan kelishi kerak;
to'plamda takrorlanuvchi elementlar mavjud emas. Xuddi shunday, munosabatlar ikki nusxadagi kortejlarni o'z ichiga olmaydi;
munosabat o'rnatilganligi sababli, elementlarning tartibi muhim emas. Shuning uchun munosabatdagi kortejlarning tartibi ahamiyatsiz.
Relyatsion ma'lumotlar bazasi normallashtirilgan munosabatlarning ixtiyoriy sonidan iborat bo'lishi mumkin. Umumiy relyatsion sxema yozuvi atribut nomlaridan keyin (qavs ichida) munosabat nomini o'z ichiga oladi. Bunda asosiy kalit (odatda) tagiga chiziladi.
Relyatsion ma'lumotlar modelining afzalliklari soddaligi, strukturaning moslashuvchanligi, kompyuterda amalga oshirish qulayligi, yuqori standartlashtirish va relyatsion algebra va relyatsion hisobning matematik apparatidan foydalanishdir.
Kamchiliklarga atomiklik, mumkin bo'lgan ma'lumotlar turlari to'plamini cheklash va oldindan belgilash kiradi. Bu ba'zi zamonaviy ilovalar uchun relyatsion modellardan foydalanishni qiyinlashtiradi. Nomlangan muammo relyatsion modellarni ob'ektga aloqador modellarga kengaytirish orqali hal qilinadi.
Ob'ektga aloqador modelda ma'lumotlar bazasining alohida yozuvlari ob'ektlar sifatida taqdim etiladi. Ma'lumotlar bazasi yozuvlari va ularni qayta ishlash funktsiyalari o'rtasidagi aloqalar ob'ektga yo'naltirilgan dasturlash tillaridagi kabi mexanizmlar yordamida o'rnatiladi. Ob'ektga yo'naltirilgan modellar tarmoq va relyatsion modellarning xususiyatlarini birlashtiradi va murakkab ma'lumotlar tuzilmalariga ega bo'lgan katta ma'lumotlar bazalarini yaratish uchun ishlatiladi.
Relyatsion modelda barcha ma'lumotlar ob'ektlar va munosabatlar haqidagi faktlar sifatida ifodalanadi va bu asosiy xususiyatlar sifatida tushuniladi. Borliq, masalan, axborot saqlanadigan shaxs, joy, narsa, hodisa, tushunchadir. Ob'ektlar odatda "mijoz", "kompyuter", "xodim", "sotish" kabi otlar bilan nomlanadi.
Aniqroq aytganda, ob'ekt alohida ob'ektlar to'plamidir - misollar va bu ob'ektlarning barchasi boshqacha.
Munosabat - bu sub'ektlar o'rtasidagi funktsional munosabatlar. Masalan, "xodim" "sotish" qiladi.
Har bir ob'ekt o'ziga xos xususiyatlarga ega. Atribut - ob'ektning uning namunasini tavsiflovchi xususiyati. "Xodim" sub'ekti "ism", "tug'ilgan sana" va hokazo atributlarga ega bo'lishi mumkin.
Relyatsion ma'lumotlar modelining grafik tasvirining umumiy qabul qilingan shakli ER - diagrammasi hisoblanadi. Bunday diagrammada ob'ektlar (jadvallar) to'rtburchaklar shaklida tasvirlangan, ehtimol chiziqlar (havolalar) bilan bog'langan. Ushbu grafik tasvir ma'lumotlar bazasi tuzilishini matn tavsifiga nisbatan tushunishni osonlashtiradi.
Ob'ektning yaxlitligi va mos yozuvlar yaxlitligini farqlang. Ob'ekt yaxlitligida asosiy munosabatlarning asosiy kalitida ishtirok etuvchi har qanday atributning nol qiymatlarni qabul qilishiga ruxsat berilmaydi.
Asosiy munosabatlar haqiqiydir mavjud modellar domenning haqiqiy ob'ektiga mos keladigan munosabatlar.
R1 va R2 munosabatlari berilsin. R1 munosabatning birlamchi kaliti k1 bo'lsin.
Agar R2 munosabati k1 atributlariga ega bo'lsa, u holda R2 munosabati uchun k1 tashqi kalit hisoblanadi. Agar R2 asosiy munosabati k1 tashqi kalitini o'z ichiga olsa, u holda R2 dagi har bir k1 qiymati yoki R1 qiymatiga teng yoki butunlay aniqlanmagan bo'lishi kerak.
Aloqaviy yondashuvning afzalliklari quyidagilardan iborat:
1. Oddiy va ayni paytda kuchli matematik apparatning mavjudligi
2. Ma'lumotlarni saqlashning jismoniy asoslarini bilmasdan navigatsiya ma'lumotlarini manipulyatsiya qilish imkoniyati.
Ma'lumotlar bazasi ishonchli bo'lishi uchun normalizatsiya mavjud bo'lishi kerak. Uchta oddiy shakl mavjud.
Shunday qilib, birinchi normal shaklning shartlari:
Kerakli ma'lumotlar elementlarini aniqlang, chunki ular jadvaldagi ustunlarga aylanadi. Tegishli ma'lumotlar elementlarini jadvalga joylashtiring.
Ikki nusxadagi ma'lumotlar guruhlari yo'qligiga ishonch hosil qiling.
Asosiy kalit mavjudligiga ishonch hosil qiling.
Barcha atribut qiymatlari atomikdir.
Axborot tizimi birinchi normal shaklda.
Ikkinchi normal shakl shartlari:
O'zaro munosabatlar birinchi normal shaklda.
Birlamchi kalit va ustunlarning mustaqilligi
Axborot tizimi ikkinchi normal shaklda.
Uchinchi oddiy shakl oxirgi bosqichdir. Yuqori tartib raqamlari bo'lgan oddiy shakllar mavjud, ammo ular ancha murakkab va samaraliroq ma'lumotlar bazasiga olib kelishi shart emas. Ma'lumotlar bazasi ma'lumotlarning ortiqcha miqdori va samaradorligini minimallashtirish o'rtasidagi kelishuvni talab qiladi.
Uchinchi normal shakl shartlari:
O'zaro munosabatlar ikkinchi normal shaklda.
Asosiy kalitga kiritilmagan barcha maydonlar asosiy kalitga bog'liq.
Axborot tizimi uchinchi normal shaklda.
Shunday qilib, munosabatlarning normallashuviga muvaffaqiyatli erishildi.
Aloqalar normallashgandan so'ng 7 ta jadval yaratildi
Do'stlaringiz bilan baham: |
