Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tashkil etuvchilari

Ma’lumotlar bazasini boshqarish.

Ma’lumotlarni boshqarish (administratorlash) quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi.

• 
  Rejalashtirish
  
• 
  Rivojlantirish va shakllantirish standartlari
  
• 
  Rivojlantirish siyosati va prosedura
  
• 
  Ma’lumotlar bazasini konseptual va mantiqiy loyihalash.
  
• 
  Ma’lumotlar bazasini fizik loyihalash.
  
• 
  Xavfsizlik va ma’lumotlar butunligini nazorat qilish.
  
• 
  Jarayonni tekshirib borish.
  
• 
  Ma’lumotlar bazasini sozlash.
  

18. Funksional bog’lanish tushunchasi.

Relyatsion MBda ma’lumotlarni strukturasidan tashqari ularni sxematik informatsiyasiga ham e’tibor beriladi. MBni strukturasi haqidagi informatsiya munosabat sxemasi yordamida beriladi. Sxematik informatsiyalar esa atributlar orasidagi funksional bog‘lanishlar orqali ifodalanadi. MB munosabatlarida atributlarni tarkibini quyidagi talablarga javob beradigan qilib guruhlash kerak:

• 
  Atributlar orasidagi zaruriy bo’lmagan takrorlanishlar bo’lmasligi kerak.
  
• 
  Atributlarni guruhlaganda ma’lumotlar takrorlanishi minimal darajada qilib ta’minlanishi kerak. Bu bevosita ma’lumotlarni tez qayta ishlash imkonini beradi. Bunga normallashtirish jarayoni yordamida erishiladi.
  

Normallashtirish deganda berilgan munosabatni bir necha marta oddiy va kichik munosabatlarga ajratish tushuniladi. Bu jarayonda mumkin bo’lgan barcha funksional bog’lanishlar aniqlanadi.

Normallashtirish nazariyasi jadval maydonlari orasidagi u yoki bu bog‘liqlikning borligiga

asoslanadi. Bunday bog‘liqliklarning ikki turi aniqlangan: funksional va ko’p qiymatli.

Funksional bog‘liqlik. Berilgan ixtiyoriy vaqtda A maydonning har bir turli qiymatiga mos ravishda albatta B maydonning har bir turli qiymatidan faqat bitta qiymati bo’lsa, jadvalning B maydoni xuddi shu jadvalning A maydoniga funksional bog‘langan deyiladi. Aytib o‘tish kerakki, A va B maydonlar tashkil qiluvchilar bo‘lishi mumkin.

To‘liq funksional bog‘liqlik. B maydon agar A ga funksional bog‘liq bo’lsa va A maydonning boshqa qiymatlariga bog‘liq bo’lmasa, A tashkil qiluvchiga to‘liq funksional bog‘liq bo’ladi. Ko’p qiymatli bog‘liqlik. Agar A maydonning har bir qiymatiga mos ravishda B maydonning aniqlangan qiymatlari bor bo’lsa, A maydon xuddi shu jadvalning B maydonini ko’p qiymatli aniqlaydi.

19.